Tysiące osób w UK tracą zasiłki z powodu zawyżonych kwot pobieranych świadczeń

Jak donosi BBC, ponad 800 000 gospodarstw domowych korzystających z Universal Credit otrzymywało w ubiegłym roku obniżone kwoty zasiłków, ponieważ wcześniej pobierały za wysokie kwoty świadczeń. Od września jeszcze większa liczba osób będzie podlegać tej procedurze.

Ministerstwo pracy i emerytur (DWP) może obniżyć miesięczne zasiłki nawet o 25% na poczet spłacania tych należności.

Organizacje zajmujące się doradztwem w zakresie spłaty długów twierdzą, że potrącenia z zasiłku Universal Credit wpędzają gospodarstwa domowe w spiralę zadłużenia, a obniżone dochody rodzin oznaczają, że niektóre z nich nie są w stanie płacić czynszu lub rezygnują z posiłków.

Dane uzyskane przez BBC na wniosek w ramach procedury dostępu do informacji publicznej wykazały, że DWP musi odzyskać ponad 1,5 miliarda funtów z tytułu nadpłaconych zasiłków tax credit - formy świadczeń, która ma zostać zastąpiona zasiłkiem Universal Credit do końca 2024 roku.

Wysokość tax credit jest obliczana wstępnie na podstawie sytuacji finansowej wnioskodawcy na początku każdego roku budżetowego. W przypadku osób ze zmiennymi dochodami i sytuacją rodzinną może to prowadzić do powstania nadpłat lub niedopłat.

Jak wynika z danych HMRC, co roku około jedna trzecia gospodarstw domowych w Wielkiej Brytanii ubiegających się o przyznanie tax credit odnotowuje nadpłatę, a 13% ma niedopłatę.

Około 80 000 gospodarstw domowych w Wielkiej Brytanii ma co najmniej 5 000 funtów do spłaty, co może potrwać całe lata. W niektórych przypadkach o tych wierzytelnościach zapomniano na wiele lat, a zaczęły one wychodzić na jaw dopiero wtedy, gdy gospodarstwa domowe zostały włączone do systemu zasiłkowego Universal Credit.

Ponieważ około 1,5 miliona pobierających tax credit ma zostać przeniesionych do tego systemu od września, organizacje społeczne obawiają się, że znacznie większa liczba gospodarstw domowych stanie przed koniecznością spłaty wieloletnich wierzytelności. Dzieje się tak, ponieważ rodzinom odbierane są również zasiłki na pokrycie rachunków za prąd i gaz.

Organizacja Citizens Advice przekazała BBC, że doszło do "nielogicznej sytuacji", w której gospodarstwa domowe zmuszone do spłaty zaległych świadczeń były przekierowywane do samorządowych programów pomocy finansowanych przez DWP.

HMRC poinformowało BBC, że wszystkie osoby korzystające z zasiłków "muszą jak najszybciej zgłaszać nam wszelkie zmiany swojej sytuacji, gdyż może to mieć wpływ na wysokość przysługujących im świadczeń".

Doradcy ds. zadłużenia twierdzą, że sytuacja ta może być trudna dla osób zatrudnionych na kontraktach "zero godzin", osób niepełnosprawnych lub dotkniętych problemami ze zdrowiem psychicznym, a także innych osób, które nie znają dobrze języka angielskiego.

Osoby, które uzyskały nadpłatę, pozostają dłużnikami rządu. Na poczet spłaty zadłużenia może zostać pobranych do 25% kwoty miesięcznych świadczeń osoby pobierającej zasiłek, jeśli pracuje, i 15% w przypadku osób niepracujących.

Przedstawiciele organizacji społecznych apelują o ograniczenie tej wartości do 5%, tak aby potrącenia te były łatwiejsze do spłaty przez osoby pobierające zasiłki. Tymczasem rząd poinformował, że już obniżył maksymalną stawkę procentową, jaką może potrącać co miesiąc z Universal Credit danego gospodarstwa domowego, która wynosi 40%.

Sylvia Simpson z firmy doradczej Money Buddies w Leeds poinformowała BBC, że spotkała się z przypadkami, w których potrącenia były nieprawidłowo naliczane z powodu błędu systemu. "Dlatego bardzo ważne jest, aby skorzystać z pomocy doradcy i dowiedzieć się, czy nadpłata jest rzeczywiście prawidłowa, ponieważ może okazać się, że tak nie jest" – podkreśliła.