Ponad 1 milion dorosłych osób w UK nie posiada konta bankowego

Z najnowszych danych opracowanych przez Financial Conduct Authority (FCA) wynika, że około 1,1 miliona dorosłych w Wielkiej Brytanii w ogóle nie posiada żadnego rachunku bankowego.

Według niedawno opublikowanego raportu Financial Lives 2022, liczba ta stanowi 2,1% dorosłej populacji kraju. Jest to spadek z 1,3 miliona (2,5%) w 2017 roku - czyli stosunkowo niewiele, biorąc pod uwagę rosnącą liczbę firm w Zjednoczonym Królestwie, w tym pubów i sklepów, które przechodzą na system płatności bezgotówkowych.

Pomimo zwrotu w kierunku rozwoju społeczeństwa bezgotówkowego, FCA twierdzi, że gotówka pozostaje "kluczową metodą płatności dla wielu osób, w tym dla grup społecznych znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji".

W maju 2022 r. 3,1 miliona dorosłych (6%) przyznało, że w ciągu ostatnich 12 miesięcy płaciło za wszystko lub większość rzeczy gotówką. Ponad połowa (52%) z tych osób stwierdziła, że w ciągu dwóch lat do maja 2022 r. trudniej jest im wypłacać lub wpłacać gotówkę z powodu likwidacji lub skrócenia godzin otwarcia lokalnego oddziału banku, placówki pocztowej lub punktu kasowego.

FCA ustaliła również, że w maju ubiegłego roku 3,9 miliona dorosłych (7%) było wykluczonych cyfrowo - 26% z nich to osoby w wieku 75-84 lat, a 2% to osoby w wieku 85 lat i starsze.

Kto jest najbardziej narażony na brak dostępu do usług bankowych?

Zgodnie z ustaleniami FCA, grupy, które najprawdopodobniej nie mają dostępu do usług bankowych, to muzułmanie (10%), bezrobotni (7%) oraz osoby dotknięte długotrwałą chorobą, przebywające czasowo na zwolnieniu lekarskim, zajmujące się domem lub sprawujące opiekę nad innymi (7%).

Inne najbardziej narażone grupy to osoby bez wykształcenia (7%) i mające trudności z nauką (6%).

Problem ten może również wiązać się z miejscem zamieszkania - wyższy odsetek osób dorosłych nieposiadających konta bankowego odnotowano w południowej Szkocji (6%), na obrzeżach Londynu - w części zachodniej i północno-zachodniej (5%), w Greater Manchester (4%) i West Midlands (4%).

Istnieje również silny związek ze zjawiskiem ubóstwa, ponieważ 3,6% dorosłych w najbardziej ubogich rejonach UK nie ma dostępu do usług bankowych, w porównaniu do niespełna 0,6% w najmniej ubogich rejonach.

Według ośrodka analitycznego Resolution Foundation, istnieje również wyraźna korelacja z dochodami. 327 000 osób nieposiadających rachunku bankowego należy do grupy gospodarstw domowych o najniższych dochodach, w porównaniu do 33 000 - w grupie gospodarstw o najwyższych dochodach.

Dlaczego ludzie nie zakładają kont bankowych?

Raport FCA wykazał, że 53% osób niekorzystających z usług bankowych - zdefiniowanych jako osoby bez rachunku bieżącego - nie chce go mieć, co może wynikać z wielu powodów. Osoby te mogą nie mieć zaufania do systemu finansowego, mogły mieć kłopoty z debetem na rachunku bieżącym w przeszłości lub po prostu uważają, że go nie potrzebują.

Jednak 22% ankietowanych przyznało, że chciałoby mieć konto bankowe, a kolejne 27% stwierdziło, że nie są pewni, czy chcieliby je mieć.

Niektóre osoby nie mają konta, ponieważ nie są w stanie zarządzać własnymi finansami z powodu trudności w uczeniu się lub niepełnosprawności.

Kolejną potencjalną barierą jest brak wymaganych dokumentów do otwarcia konta i chociaż jest to niewielki odsetek, FCA twierdzi, że osoby te częściej są "kobietami, bezrobotnymi dorosłymi, dorosłymi z mniejszości etnicznych i dorosłymi z co najmniej jedną cechą wskazującą na podatność na zagrożenia".

Spośród wszystkich nieposiadających konta bankowego dorosłych w badaniu, zapytanych, czy kiedykolwiek bezskutecznie próbowali otworzyć rachunek bieżący, 16% (0,2 mln) odpowiedziało, że tak.

To wzrost z 9% w 2020 r., a ustalenia FCA sugerują, że coraz mniej dorosłych zdaje sobie sprawę, że każda osoba w UK ma prawo do posiadania podstawowego konta bankowego (bez debetu na koncie) u dziewięciu największych usługodawców - spadek z 40% w 2017 r. do 27% w 2022 r.

Jakie trudności mogą napotkać osoby nieposiadające konta bankowego?

Według stowarzyszenia branżowego UK Finance posiadanie podstawowego rachunku bankowego ułatwia dostęp do zakwaterowania, uzyskania świadczeń socjalnych i zdobycia zatrudnienia.

Brak konta bankowego może utrudnić korzystanie z różnych produktów finansowych i znacznie utrudnić płacenie rachunków, a osoby korzystające z polecenia zapłaty często mogą liczyć na specjalne korzyści finansowe.

Ponieważ sklepy, puby i restauracje coraz częściej rezygnują z przyjmowania gotówki, osoby nieposiadające konta bankowego mogą doświadczyć wykluczenia z dostępu do tego typu usług.