Samozatrudnienie a zatrudnienie
W Wielkiej Brytanii, pracownicy mają prawa, które nie przysługują osobom „samozatrudnionym”.
W niektórych przypadkach ustalenie, czy przepisy te gwarantują ochronę, może sprawiać trudność, szczególnie w przypadku osób, które uważają się za "samozatrudnione”.
Nawet jeśli uznajesz się za osobę „samozatrudnioną” dla celów podatku dochodowego i obowiązkowego ubezpieczenia społecznego, w świetle Ustawy o bezpieczeństwie i higienie pracy możesz mieć status pracownika. Zależy to od tego, jak wygląda Twój dzień pracy oraz w jakim stopniu pracodawca kontroluje Twoją pracę.
Sprawdż, czy jesteś „pracownikiem”, czy osobą „samozatrudnioną”, nawet jeśli sam odprowadzasz należny podatek i obowiązkowe składki na ubezpieczenie. W przypadku wszelkich wątpliwości, możesz się zgłosić po poradę prawną do Poradni Obywatelskiej lub związku zawodowego.
Jesteś pracownikiem, jeśli:
- osoba, która wypłaca wynagrodzenie ustala Twoje godziny pracy i miejsce pracy każdego dnia,
- osoba, która wypłaca wynagrodzenie decyduje, jaką pracę powinieneś wykonywać każdego dnia ,
- musisz prosić o zgodę, aby zwolnić się z pracy,
- firma lub osoba, dla której pracujesz, zapewnia Ci materiały i sprzęt do pracy,
- nie możesz zatrudnić innej osoby do wykonywania Twojej pracy,
- jesteś traktowany tak samo jak pracownicy; na przykład wykonujesz pracę w tych samych warunkach, co inna osoba, która jest pracownikiem firmy,
- Twój „pracodawca” ma prawo Cię zwolnić lub zawiesić w obowiązkach.
Jesteś natomiast prawdopodobnie osobą „samozatrudnioną”, jeśli:
- otrzymujesz określoną kwotę za całość pracy,
- sam ustalasz swoje godziny pracy,
- zapewniasz własne materiały i sprzęt do pracy,
- możesz delegować inne osoby do wykonywania Twojej pracy.
Większość robotników budowlanych, którzy uważają się za osoby „samozatrudnione”, to w rzeczywistości pracownicy, co stanowi dużą różnicę, jeśli chodzi o obowiązki pracodawców.
Przykładowo, w świetle przepisów BHP pracodawca jest zobowiązany zapewnić pracownikom:
- wszelki sprzęt ochrony osobistej (PPE – personal protective equipment), w tym hełm, obuwie ochronne, okulary ochronne, rękawice i kurtki robocze (nieodpłatnie),
- wszelkie szkolenia umożliwiające bezpieczne wykonywanie pracy (nieodpłatnie),
- ubezpieczenie od następstw nieszczęśliwych wypadków w pracy lub chorób zawodowych,
- konsultacje w zakresie warunków BHP na placu budowy i wybór przedstawicieli, którzy będą omawiali te kwestie z kierownikiem budowy.
Robotnicy budowlani, bez względu na to, czy są to pracownicy, osoby samozatrudnione czy też podwykonawcy, mają prawo do pracy w warunkach, które nie zagrażają ich bezpieczeństwu i zdrowiu. Wszystkie place budowy powinny być odpowiednio zarządzane, tak aby eliminować wszelkie zagrożenia, o ile jest to uzasadnione i wykonalne.
Jeśli uważasz, że pracodawca lub kierownik budowy nie przestrzegają Twoich praw lub nikt nie reaguje na Twoje zastrzeżenia związane z BHP, możesz się skontaktować z naszą poufną Infolinią, aby otrzymać pomoc.