What determines Poles' decisions about having a child?

Zespół prowadzący badania poszukiwał odpowiedzi na pytanie, co ma istotny wpływ na demografię. W analizie wzięto pod uwagę m.in.: postawy respondentów wobec założenia rodziny, zawarcia związku małżeńskiego i posiadania dzieci; postawy wobec pracy (ze szczególnym uwzględnieniem pracy kobiet); bariery dla założenia rodziny i posiadania dziecka na poziomie emocjonalnym, racjonalnym, ekonomicznym i organizacyjnym.

Respondenci na pytanie, który z czynników wpływa na decyzje o posiadaniu dziecka, wskazali w pierwszej kolejności na: lepsze warunki mieszkaniowe (42,7 proc.), stabilność i pewność zatrudnienia (41,1 proc.), stabilność zatrudnienia partnera lub partnerki (36,1 proc.), lepszy system opieki zdrowotnej, pediatrycznej i specjalistycznej dla dzieci (35,2 proc.). Następnie wymienili wyższe zarobki (34,4 proc.), elastyczne godziny pracy (34,3 proc.) i większe wsparcie partnera (32,1 proc.).

Autorzy badania w raporcie zwrócili uwagę, że wymarzona rodzina Polaków to w dużej mierze związek formalny, mający dwoje, maksymalnie troje dzieci, psa, dom wolnostojący na przedmieściach. W jej tworzeniu najistotniejsze są relacje oparte na wzajemnym szacunku, zrozumieniu, szczerości i miłości. Podstawą tego są wspólnie spędzany czas i rozmowy, dzielenie pasji i podróżowanie.

Jednak mimo dominujących postaw prorodzinnych, okazało się, że co piąty badany nie chce, nie wie lub nie planuje świadomie posiadania dziecka. Plany prokreacyjne Polek i Polaków determinuje wiek, wykształcenie, kwestie zawodowe, sytuacja finansowo-bytowa, osobiste wartości i priorytety życiowe.

Osoby młode (od 18 do 24 lat) za główny priorytet uznają działania mające przygotować ich do dorosłego życia i zagwarantować uzyskanie ważnej dla nich stabilizacji życiowej. Co prawda, częściej od osób starszych wyrażają chęć posiadania pierwszego dziecka, ale plany te mają charakter długookresowy.

Jeśli chodzi o wykształcenie, to im jest ono wyższe, tym częściej Polki i Polacy deklarują chęć posiadania kolejnego dziecka.

Osoby pracujące lub/i uczące się częściej od innych deklarują, że chciałyby mieć dziecko w przyszłości, bezrobotne zaś nie są pewne, nie planują dziecka świadomie lub w ogóle nie chcą go mieć. Jednocześnie dla osób aktywnych zawodowo ważna jest potrzeba lepszego łączenia życia zawodowego z życiem rodzinnym. Zwracają tym samym uwagę na to, że dojazdy, praca w stałych godzinach, a także ograniczenia w dostępie do żłobków i przedszkoli negatywnie wpływają na decyzje o powiększeniu rodziny.

Badanie przeprowadzono 18-28 grudnia 2020 r. wśród 1 500 respondentów dobranych w sposób losowy na ogólnopolskiej próbie Polaków w wieku od 18 do 40 lat.