Von der Leyen w orędziu: Wyzwaniami dla UE są pandemia, klimat, migracja i obronność

Początek przemówienia w europarlamencie przewodniczącej Komisji Europejskiej zdominowała pandemia.

"Kiedy stałam tu 12 miesięcy temu, nie wiedziałam kiedy – ani nawet czy – będziemy mieć bezpieczną i skuteczną szczepionkę na Covid-19. Tymczasem, wbrew wszystkim krytycznym głosom, Europa jest dziś w światowej czołówce. Ponad 70 proc. dorosłych w UE jest w pełni zaszczepionych. Jako jedyni podzieliliśmy się po połowie z resztą świata szczepionkami, które wyprodukowaliśmy. Mieszkańcom Europy dostarczyliśmy ponad 700 mln dawek, a kolejne ponad 700 mln dawek przekazaliśmy ponad 130 krajom w innych częściach świata. Osiągnęliśmy to jako jedyny region na świecie" - podkreśliła von der Leyen.

Dodała jednak, że UE nie może spocząć na laurach. "Naszym głównym i najpilniejszym priorytetem jest zwiększenie tempa szczepień na całym świecie. W krajach o niskich dochodach podano mniej niż 1 proc. globalnej liczby dawek szczepionek, a to wyraźnie pokazuje skalę niesprawiedliwości i konieczność jej szybkiego naprawienia. Jest to jedna z najważniejszych geopolitycznych kwestii naszych czasów" - przekonywała. Poinformowała też, że KE przekaże do połowy 2022 roku nową darowiznę 200 mln dawek biedniejszym krajom świata.

Według von der Leyen, KE dostrzega niepokojące różnice w poziomach zaszczepienia w obrębie Unii. "Zróbmy wszystko co w naszej mocy, aby zapewnić, by ta pandemia nie stała się pandemią niezaszczepionych" - zaapelowała. Wskazała też, że KE zaproponuje inwestycje w wysokości 50 mld euro do 2027 roku w ochronę zdrowia na terenie Wspólnoty.

Von der Leyen zauważyła, że reakcja UE na sytuację społeczno-gospodarczą Europejczyków wynikłą z pandemii była właściwa.

"Szybko stworzyliśmy instrument SURE. Pomógł on ponad 31 mln pracowników i 2,5 mln firm w całej Europie. Wyciągnęliśmy wnioski z czasów, kiedy byliśmy zbyt podzieleni i zbyt opieszali. Różnica jest ogromna: poprzednio powrót PKB strefy euro do poziomu sprzed kryzysu trwał 8 lat. Tym razem spodziewamy się, że 19 państw wróci do sytuacji sprzed pandemii już w tym roku, a pozostałe niedługo później. Wzrost w strefie euro był w ostatnim kwartale większy niż w USA i Chinach" - zaznaczyła szefowa KE.

Wśród wyzwań wymieniła również walkę ze zmianami klimatu. Zaznaczyła jednak, że Europa niewiele zdziała w pojedynkę. "Konferencja COP26 w Glasgow będzie chwilą prawdy dla społeczności globalnej. Główne gospodarki – od USA po Japonię – wyznaczyły sobie ambitne cele osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 roku lub wkrótce po tym roku. Należy teraz przygotować na konferencję w Glasgow konkretne plany dotyczące realizacji tych celów, a to dlatego, że obecne zobowiązania na 2030 rok nie pozwolą utrzymać globalnego ocieplenia na poziomie 1,5 stopnia Celsjusza. Każdy kraj ponosi odpowiedzialność!" - wskazała.

Powiadomiła też o dodatkowych 4 mld euro w UE na finansowanie działań związanych z klimatem do 2027 roku. "Oczekujemy jednak, że Stany Zjednoczone i nasi partnerzy również wzmocnią swoje zaangażowanie" - zaapelowała szefowa KE.

W kontekście walki ze zmianami klimatu nawiązała do pozytywnych doświadczeń Polski i Niemiec. "W Niemczech, w pierwszej połowie bieżącego roku zarejestrowano więcej samochodów elektrycznych niż z silnikiem Diesla. Polska w tym momencie jest największym eksporterem autobusów elektrycznych" - wyliczała von der Leyen.

Wśród wyzwań dla UE von der Leyen wymieniła też obronność. Wskazała na współpracę z sekretarzem generalnym Sojuszu Północnoatlantyckiego Jensem Stoltenbergiem nad nową wspólną deklaracją UE-NATO, która zostanie przedstawiona przed końcem roku. Podkreślała, że charakter zagrożeń, przed którymi stoi UE, szybko się zmienia: od ataków hybrydowych lub cybernetycznych do coraz szybszego wyścigu zbrojeń w kosmosie. Wskazywała na potrzebę budowy Europejskiej Unii Obrony.

Odnosząc się do sytuacji na wschodniej granicy Polski i UE, szefowa KE podkreśliła, że Wspólnota będzie "dalej stała razem z Litwą, Łotwą i Polską" wobec działań reżimu Alaksandra Łukaszenki.

Szefowa KE wspomniała też o praworządności. Oświadczyła, że "gwarancją unijnych wartości jest porządek prawny i wyroki Trybunału Sprawiedliwości UE". "Wyroki te są wiążące. I dbamy o to, by były wykonywane. W każdym państwie członkowskim Unii. Ochrona praworządności to nie tylko szlachetny cel, ale także ciężka praca i nieustająca dążenie do poprawy" - wskazała.

"Mimo to w niektórych państwach członkowskich obserwuje się niepokojące zmiany. I tutaj jedna ważna rzecz – na początku zawsze jest dialog. Ale też nie jest on celem samym w sobie, musi dawać efekty. Dlatego też działamy dwutorowo: prowadząc dialog i zdecydowane działania. Przykładem mogą być działania podjęte w zeszłym tygodniu. I nadal będziemy tak postępować. Prawo do niezawisłego sądownictwa, prawo do równości przed prawem – każdy, w całej Europie, musi mieć możliwość powoływania się na te prawa, niezależnie od tego, czy należy do większości czy do mniejszości" - dodała.

Zapowiedziała też, że do końca roku KE zaproponuje nowe prawo o zwalczaniu przemocy wobec kobiet oraz nowe prawo dotyczące wolności mediów.