Rosjanie zmienili datę zakończenia II wojny światowej

Przeciwko zmianie głosowało dwóch członków Rady Federacji, jeden się wstrzymał. Wcześniej projekt ustawy przyjęty został w niższej izbie parlamentu, Dumie Państwowej.

Przed piątkowym głosowaniem z apelem o niezmienianie daty zwróciła się do parlamentarzystów Rada ds. Praw Człowieka - ciało konsultacyjne przy prezydencie Rosji. Oceniła ona, iż świętowanie dnia zakończenia II wojny światowej nie powinno przypadać 3 września, który w Rosji obchodzony jest jako dzień pamięci ofiar ataku w Biesłanie. 3 września 2004 roku w zajętej przez czeczeńskich rebeliantów szkole podstawowej w Biesłanie zginęły 333 osoby, w tym wiele dzieci.

Przewodnicząca Rady Federacji Walentina Matwijenko, do której zwracali się obrońcy praw człowieka, uważa, iż wokół zmiany daty jest zbyt wiele szumu. Oświadczyła, że ustawa jest przywróceniem sprawiedliwości historycznej i nie zakłada organizowania 3 września żadnych uroczystości. Matwijenko argumentowała także, że datę 3 września obchodzono w ZSRR i figuruje ona na przyznawanych wtedy orderach "Za zwycięstwo nad Japonią".

Dotąd dzień zakończenia II wojny światowej był obchodzony w Rosji 2 września, w rocznicę kapitulacji Japonii. Projekt ustawy o nowej dacie przedłożyli Dumie Państwowej deputowani rządzącej partii Jedna Rosja, którzy powołali się na praktykę z czasów ZSRR. W 1945 roku władze ZSRR ustanowiły 3 września Dniem Zwycięstwa nad Japonią.

Jeden z inicjatorów ustawy, były wiceminister spraw zagranicznych Grigorij Karasin powiedział, że celem ustawy jest nadanie dacie 3 września statusu Dnia Chwały Wojskowej i uczynienie jej datą historyczną, którą są inne rocznice zwycięskich dla Rosji bitew.

"Dla nas jest to prawdziwy dzień zakończenia II wojny. Nie jest ważne, że ktoś obchodzi go 2 września. Dla nas Dniem Zwycięstwa jest 9 maja, a na Zachodzie jest on obchodzony 8 maja" - stwierdził Karasin.

Argumenty obrońców praw człowieka odrzucił też zasiadający w Radzie Federacji parlamentarzysta Andriej Kliszas. Dzień Chwały Wojskowej "nie jest karnawałem", a jest przede wszystkim dniem pamięci o poległych w czasie II wojny światowej - oznajmił. "Rada Federacji odnosi się z wielkim szacunkiem do pamięci wszystkich niewinnie zabitych przez terrorystów w Biesłanie i do krewnych ofiar tej tragedii. Nie widzę tu żadnej sprzeczności" - ocenił Kliszas.

Historyk Nikołaj Swanidze, zasiadający w Radzie Praw Człowieka uważa jednak, że nie ma powodu zmieniania daty, skoro historycznie dniem zakończenia II wojny jest 2 września. "Przeniesienie go na 3 września w pewien sposób zamyka temat Biesłanu, pamięć o dzieciach, które zginęły w Biesłanie. (...) W ten sposób będziemy świętować w dniu tragedii" - podsumował Swanidze. W niezależnym radiu Echo Moskwy historyk nazwał tę decyzję "zniewagą dla matek z Biesłanu".

Krytycznych ocen nie brak również w mediach bardziej zbliżonych do władz. Wysokonakładowy dziennik "Moskowskij Komsomolec" wyraził ubolewanie, że nie pomyślano o tym, iż Biesłanu byłoby "lepiej nie tykać". Datę tę "ludzie pamiętają, w odróżnieniu od dnia zwycięstwa na Japonią, którego zniesienie martwić może jedynie kilku komunistów z Dalekiego Wschodu" - ocenił dziennik w piątkowym komentarzu.

"Szybkość i nacisk" w przyjmowaniu ustawy "jasno wskazuje, że jest ona ważna dla wyższych władz kraju" i że deputowani, którzy byli jej inicjatorami otrzymali "polecenie z góry" - zauważył "Moskowskij Komsomolec".