Raport: Polacy nadal zainteresowani emigracją zarobkową

Choć Polacy bardziej niż rok temu skłaniają się ku wyjazdom krótkoterminowym, niepokój ekspertów wzbudza skala zjawiska, jego wpływ społeczny i gospodarczy. Tym bardziej, że najbardziej skłonni do wyjazdu są młodzi ludzie między 18. a 24. rokiem życia.

Obecnie niemal 17% badanych rozważa wyjazd w poszukiwaniu pracy w ciągu najbliższego roku, wyraźnie przy tym zmalał odsetek odrzucających taką perspektywę – obecnie to niespełna 60% badanych, co stanowi spadek aż o 8,7 pp. w porównaniu z lipcem 2022 roku i 21,6 pp. w odniesieniu do września 2021 roku.

Zauważalny jest jednocześnie wysoki wzrost grona niezdecydowanych, których odsetek zwiększył się o niemal 10 pp. w stosunku do lipca 2022 r. i jest najwyższy od 2015 roku ­– wynika z raportu "Migracje zarobkowe Polaków" przygotowanego przez Gi Group na podstawie badań SW Research.

"W pierwszej kolejności wyjazd planuje młode pokolenie - osoby do 34. roku życia, a więc te, które jeszcze przez wiele lat będą aktywne zawodowo, z wykształceniem zawodowym, średnim i wyższym. Jeżeli rzeczywiście zdecydowałyby się wyjazd, nawet krótkoterminowy, ich decyzja miałaby dramatyczne konsekwencje dla kraju: mówimy o ludziach, którzy w najbliższych latach powinni kierować wzrostem i tworzyć strukturę polskiej gospodarki"  – komentuje Marcos Segador Arrebola, Dyrektor Generalny Gi Group Holding w Polsce.

Wśród zainteresowanych migracją zarobkową przeważają kobiety – to blisko 55% wszystkich deklarujących chęć wyjazdu, co oznacza wzrost o 15 pp. w porównaniu z rokiem 2022 i o 25 pp. względem roku 2021. Na przestrzeni ostatnich siedmiu lat takie proporcje odnotowane zostały tylko raz – statystycznie to mężczyźni częściej decydują się na emigrację.

Wśród wszystkich pracujących, którzy rozważają emigrację, blisko 1/3 to pracownicy produkcyjni/fizyczni, a 1/5 pracuje na stanowiskach niższego szczebla. Spośród pracowników fizycznych i produkcyjnych zaledwie połowa zdecydowanie nie zamierza wyjeżdżać w poszukiwaniu pracy, zaś co trzeci badany pozostaje niezdecydowany.

Biorąc pod uwagę pełnione stanowisko, najczęściej chęć emigracji deklarują osoby pełniące funkcje kierownicze (23,1%). Najmniejsze zainteresowanie wyjazdem obserwujemy natomiast wśród starszych specjalistów – tylko co 10. pracownik tego szczebla rozważa emigrację, a aż 70% nie bierze pod uwagę takiej opcji.

Na decyzję o emigracji wpływa też poziom wykształcenia. Im wyższe, tym mniejsza skłonność do emigracji oraz większa pewność co do swoich planów. Aż ponad 31% osób z wykształceniem podstawowym deklaruje chęć wyjazdu w celach zarobkowych, taki sam odsetek stanowią w tej grupie niezdecydowani. Spośród osób ze średnim i wyższym wykształceniem ponad 60% nie zamierza opuszczać kraju, w tych grupach jest też najmniejszy odsetek niezdecydowanych.

Podobnie jak w 2022 r. ponad 70% wszystkich osób rozważających emigrację zarobkową stanowią mieszkańcy miejscowości poniżej 100 tys. mieszkańców. Najliczniejszą grupę reprezentują mieszkańcy wsi - aż 41,5% badanych (wzrost o 8 pp. w stosunku do ub. roku) oraz mieszkańcy województwa mazowieckiego, najmniejszy odsetek zaś - regionu centralnego oraz południowo-zachodniego (mniej niż 10%).

Aż 93% respondentów rozważających migrację deklaruje, że odczuwa skutki pogorszenia się sytuacji gospodarczej w kraju (dla osób pracujących ten wskaźnik wynosi 78%). Co istotne, co trzecia osoba nie zarabia więcej niż 2 999 zł netto. 

"Odpowiedzi na pytanie dlaczego wciąż wiele osób rozważa wyjazd za granicę należy poszukiwać szczególnie w warunkach życia i sytuacji gospodarczej. Na to składa się w szczególności dostępność i jakość usług publicznych, takich jak opieka medyczna, placówki opiekuńcze, edukacja, wsparcie w opiece nad osobami starszymi i z niepełnosprawnościami, a także możliwość zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych. Nie możemy pomijać aspektu przewidywalności uwarunkowań prawnych i gospodarczych" – podsumowuje Robert Lisicki, Dyrektor Departamentu Pracy Konfederacji Lewiatan.

Najważniejsze powody, dla których Polacy decydują się na emigrację zarobkową, od lat pozostają niezmienne – to wyższy poziom zarobków (76,3% wskazań) oraz wyższy standard życia i lepsze warunki socjalne (61%). Znacząco na przestrzeni ostatnich kilkunastu miesięcy wzrosła również liczba osób wskazujących na brak odpowiedniej pracy w Polsce – ten powód wskazało prawie 35% badanych – niemal 20 pp. więcej niż w listopadzie 2021 roku.

Polacy zwracają uwagę także na czynniki pozafinansowe. Coraz częstszą motywacją do wyjazdu, szczególnie dla młodego pokolenia, staje się chęć podróżowania i zwiedzania świata. Ten argument wskazało aż 35,6% badanych i jest to wzrost o 10,6 pp. w porównaniu z drugą połową 2021 roku. Z kolei 28% respondentów przekonuje większe poszanowanie wolności i praw obywatelskich za granicą.