"Polska Irlandią na Wschodzie, Irlandia - Polską na Zachodzie Europy"

Z okazji setnej rocznicy wybuchu I wojny światowej w centrum irlandzkiej stolicy odbyła się konferencja dotycząca wpływu "wielkiej wojny" na historię zarówno Irlandii, jak i Polski. Spotkanie „Jeśli chcesz pokoju, szykuj się do wojny. Polska i Irlandia w I wojnie światowej” zostało zorganizowane przez Discover Poland oraz Urząd Miasta Dublina. 

Dr Gabriel Doherty z Universytetu Cork stwierdził, że zarówno Irlandczycy, jak i Polacy ideologicznie wiązali z I wojną światową te same nadzieje: szybkie odzyskanie niepodległości spod jarzma obcych narodów. „To, co działo się w ówczesnej Irlandii, bardzo przypominało sytuację w ówczesnej Polsce. Tylko że my Irlandczycy mieliśmy jednego wroga, Brytyjczyków. Polacy natomiast musieli stawiać czoła aż dwóm wrogim wobec niej potęgom: Niemcom oraz Rosji” – rozpoczął zaproszony gość.

„Polska była od czasów rozbiorów podzielona przez obce mocarstwa. Ale i Irlandczycy byli podzieleni. Jedni byli za unią z Wielką Brytanią, inni chcieli niepodległej wyspy. Prawdopodobnie, gdyby wtedy Anglicy wycofali swoje wojska z Irlandii, mielibyśmy do czynienia z wojną domową” – uważa doktor.

„Polska była Irlandią Europy Wschodniej, tak jak Irlandia była Polską na Zachodzie – tak pisał Daniel O`Connell, członek parlamentu w dzienniku Freeman`s Journal w tamtych latach. To najlepiej odzwierciedla podobieństwa w oczekiwaniu na odzyskanie narodowej suwerennosci pomiędzy naszymi krajami” – podsumował Gabriel Doherty.

„Podobnie jak dla Irlandii, I wojna światowa była okazją, by nasz kraj wrócił do międzynarodowego towarzystwa” – rozpoczęła wykład dr Barbara Cieślik. „Sytuacja Polski tamtych lat była o tyle gorsza, iż nasze terytorium było teatrem walk I wojny światowej. A jako bracia Słowianie, walczący z sąsiednimi narodami o tę samą sprawę, walczyliśmy także przeciwko Rosji”.

Doktor Cieślik stwierdziła, że "wielka wojna" podzieliła ówczesnych Polaków. „Każda opcja polityczna w Polsce miała inną wizję państwa, stąd wciąż byliśmy tak bardzo podzielonym społeczeństwem” – dodała. 

„To Irlandczycy rozpoczęli I wojnę światową i ją zakończyli, ponieważ pewien irlandzki muzyk jako pierwszy wystrzelił swój nabój” – rozpoczął w sposób humorystyczny dr David McCallion z Irlandii Północnej. „Nasi rodacy zaciągali się masowo do wojska. Kobiety, rolnicy, a nawet zwykli pracownicy wstępowali w szeregi armii, by tylko móc bić się o wolność. Po jakimś czasie wszystkich olśniło, że nie ma komu w kraju pracować i cała nasza gospodarka stanęła w miejscu” – dodał gość.

„Irlandczycy walczyli o niepodległość także w Afryce, ale pozarażali się tyfusem i musieli spalić swoje mundury, zostając zupełnie nadzy” – podsumował groteskowo wykład David McCallion.

Ostatni z zaproszonych gości, Jabub Kasprzak, opowiadał o zaangażowaniu polskich wojsk podczas walk o niepodległość w sprzymierzonych armiach. „Polskie wojska walczyły na różnych frontach. Większość w armii francuskiej, ale także w Rosji z armią czerwonych. Ponieważ o wolność bili się także np. Czesi, na Syberii wraz z nimi walczyli i Polacy, Francuzi i Brytyjczycy. Polacy hart ducha pokazywali także u boku armii tzw. białych, którzy walczyli z bolszewikami na terenie ówczesnej Rosji” – poinformował Jakub Kasprzak.

„Polacy na wszystkich frontach walczyli o swoją niepodległość. Nie liczyło się ile krwi zostało straconej, lecz ilu zołnierzy zostało na końcu bitwy” – podsumował gość.

Podczas spotkania została zaprezentowana prywatna kolekcja mundurów żołnierzy irlandzkich walczących podczas I wojny światowej. Pokazano również okolicznościowe irlandzkie pamiątki z okresu wojny, a na olbrzymich planszach przedstawiono genezę jej wybuchu.