"Niepokonany...": Dokument o gen. Stanisławie Maczku na YouTube

Film dokumentalny "Niepokonany..." został wyprodukowany przez Muzeum Historii Polski w ramach międzynarodowego projektu "Generał Stanisław Maczek i jego żołnierze".

Dotychczas można było go zobaczyć wyłącznie na specjalnych pokazach w Polsce i Belgii, kolejne prezentacje zostały odwołane z powodu pandemii koronawirusa, dlatego Muzeum postanowiło udostępnić przez cały kwiecień ten ciekawy film opowiadający o postaci wyjątkowego generała.

"Postać gen. Maczka była do tej pory niedoceniania, mimo że była to postać niezwykła – dowódca, który nie przegrał bitwy. Poprzez jego losy potrafimy tłumaczyć polską historię. Odpowiadamy na wciąż pojawiające się pytania: skąd polscy żołnierze wzięli się na Zachodzie" – opowiada o filmie dyrektor Muzeum Historii Polski Robert Kostro.

Reżyser, podążając śladami generała Maczka po Ukrainie, Francji, Szkocji i Holandii, podjął nie lada wyzwanie przeniesienia na ekran 102 lat życia bohatera. Wspomnienia rodziny generała i ostatnich żyjących spośród jego podkomendnych uzupełnił zdjęciami oraz filmowymi relacjami z europejskich archiwów.

Autorzy filmu odwiedzili także syna generała - Andrzeja w Sheffield i jego wnuczkę w Doncaster oraz sfilmowali domy w Edynburgu, w którch zamieszkiwał.

Film pokazuje też dramat żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie – ludzi walczących o wolność Polski przez sześć lat i często po zakończeniu tej walki niemogących powrócić do ojczyzny. Taki też był los samego generała Maczka, który po wojnie zamieszkał w Edynburgu i pracował m.in. jako barman. Całość, przeplatana scenami fabularnymi z udziałem aktora Redbada Klynstra-Komarnickiego w roli gen. Maczka, nie tylko daje szerokie spojrzenie na militarne dokonania 1. Dywizji Pancernej, lecz także pozwala poznać jej dowódcę, jako człowieka prawego, bardzo rozsądnego, a jednocześnie nadzwyczaj pogodnego i skromnego.

"Życie Stanisława Maczka to gotowy scenariusz na film. Nie chcieliśmy jednak opowiadać jedynie o jego wojennych przygodach. Generał Maczek był człowiekiem, który reprezentował najlepsze wartości pokolenia, które stworzyło i budowało II Rzeczpospolitą" – opowiada o filmie jego reżyser, Rafał Geremek.

Maczek w młodości marzył o karierze naukowej filozofa. W 1918 roku na polu bitwy awansował go osobiście komendant Józef Piłsudski. W 1939 roku dowodzona przez niego 10. Brygada Kawalerii skutecznie osłoniła przed Niemcami Armię "Kraków". W wyzwalanych pod jego dowództwem miejscowościach Francji i Belgii, a szczególnie w holenderskiej Bredzie, pamięć o nim jest żywa do dziś. Stanisław Maczek – jedyny polski generał, który podczas II wojny światowej nie przegrał żadnej bitwy – to postać nietuzinkowa, lecz w Polsce wciąż mało znana.

"Uosabiał najlepsze cechy oficera i znakomitego dowódcy nowoczesnych wojsk. Był zarówno teoretykiem, jak i znakomitym organizatorem i praktykiem broni pancernej" - tak pisał o gen. Maczku jego biograf, historyk Piotr Potomski.

Film jest dostępny do końca kwietnia na kanale YouTube Muzeum Historii Polski.

Stanisław Maczek - generał Wojska Polskiego, honorowy obywatel Holandii, kawaler Orderu Orła Białego i odznaczony Komandorią Krzyża Legii Honorowej. 11 listopada 1990 r. został awansowany przez prezydenta RP na uchodźstwie do stopnia generała broni.

Urodzony w miejscowości Szczerzec pod Lwowem, student Wydziału Humanistycznego Uniwersytetu Lwowskiego, uczestnik wojny polsko-ukraińskiej, polsko-bolszewickiej i wojny obronnej 1939 roku. Po przedostaniu się do Francji, a później do Edynburga, wziął udział w walkach na froncie zachodnim.

Po wojnie Stanisław Maczek pozostał na emigracji w Edynburgu w Wielkiej Brytanii, gdzie dowodził jednostkami polskimi aż do ich demobilizacji. 26 września 1946 r. Tymczasowy Rząd Jedności Narodowej, na podstawie ustawy z 1920 r., pozbawił generała Maczka obywatelstwa polskiego. Zmarł 11 grudnia 1994 roku w Edynburgu.