Londyn: Polska agentka uhonorowana "błękitną tablicą"

Tabliczka znajduje na fasadzie 1 Lexham Gardens Hotel w dzielnicy Kensington, gdzie od 1949 r. Skarbek mieszkała i gdzie w 1952 r. została zamordowana (wówczas hotel nosił nazwę Shelbourne Hotel).

Krystyna Skarbek była pierwszą agentką w brytyjskim wywiadzie i najdłużej służącą agentką brytyjską w czasie II wojny światowej. Urodzona w Warszawie w 1908 r., dołączyła do brytyjskiego wywiadu po niemieckiej inwazji na Polskę w 1939 r. Agent, który ją rekrutował, opisał Skarbek słowami: "Wielka polska patriotka, wytrawna narciarka i prawdziwa miłośniczka przygód".

W czasie wojny Skarbek działała na frontach: wschodnim, zachodnim i na Bliskim Wschodzie. Posługiwała się wieloma pseudonimami, chociaż już na początku wojny otrzymała brytyjski paszport na nazwisko Granville, o czym w późniejszym czasie pisała: "Chcę zachować nazwisko Granville, na które sobie zapracowałam i z którego jestem bardzo dumna".

Jedną z jej najważniejszych misji było przedostanie się przez zaśnieżoną granicę polską w temperaturze -30 stopni i przemycenie mikrofilmu, który zawierał informacje na temat planów niemieckiej inwazji na Związek Sowiecki, a także oswobodzenie francuskich opozycjonistów z rąk Gestapo. Jak się uważa, Skarbek była inspiracją dla postaci Vesper Lynd, bohaterki pierwszej powieści Iana Fleminga o Jamesie Bondzie "Casino Royale".

"Christine Granville dzielnie służyła Wielkiej Brytanii w czasie II wojny światowej, wykazując się ogromnym sprytem. Mamy nadzieję, że tablica upamiętniająca pozwoli większemu gronu osób poznać jej niezwykłą historię i związek z Londynem" - oświadczyła Anna Eavis, kurator generalny English Heritage, organizacji zajmującej się ochroną obiektów uznanych za dziedzictwo narodowe Anglii, w której kompetencji znajduje się przyznawanie "błękitnych tablic".

"Wkład Krystyny Skarbek w wysiłek aliantów jest niezaprzeczalny i przypomina o bliskiej i niezwykle efektywnej współpracy polskich i brytyjskich służb wywiadowczych. W ramach Special Operations Executive (SOE), organizacji utworzonej w celu prowadzenia misji szpiegowskich, sabotażowych i zwiadowczych w okupowanej przez nazistów Europie, Krystyna Skarbek zdobywała niezwykle cenne informacje, takie jak kluczowe informacje o przygotowaniach nazistów do operacji Barbarossa, planowanej inwazji nazistowskich Niemiec na Związek Radziecki. Skarbek zaimponowała brytyjskiemu premierowi Winstonowi Churchillowi tak bardzo, że nazwał ją swoim ulubionym szpiegiem" - podkreślił Arkady Rzegocki, ambasador RP w Londynie.

"Błękitna tablica" upamiętniająca Skarbek jest jedną z najnowszych tablic English Heritage poświęconych agentkom specjalnym z czasów II wojny światowej. Inne wyróżnione w ten sposób kobiety to m.in. Violette Szabo i Noor Inayat Khan. Spośród ponad 950 "błękitnych tablic" znajdujących się w Londynie jedynie 14 proc. jest poświęcona kobietom.