Brytyjski historyk: Skala zaangażowania polskich dyplomatów w pomoc Żydom jest dopiero odkrywana
24 marca w Polsce jest obchodzony Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów pod okupacją niemiecką. Został ustanowiony w 2017 r., a obchodzony jest w rocznicę śmierci ośmioosobowej rodziny Ulmów z Markowej, rozstrzelanej przez niemieckich żandarmów za udzielenie schronienia ośmiu Żydom.
Moorhouse, który zajmuje się obecnie badaniem tzw. grupy Ładosia, polskich dyplomatów w Szwajcarii ratujących Żydów poprzez wystawianie im fałszywych dokumentów, uważa, że to dobrze, iż wysiłki Polaków w ratowaniu Żydów są w ten sposób upamiętniane.
"Historia działań ratunkowych podejmowanych przez polskich dyplomatów w Bernie, Stambule, Tokio i innych miejscach jest integralną częścią szerszej narracji o tych dzielnych Polakach, którzy odważyli się pomagać Żydom pod niemiecką okupacją. Prawdziwa skala tych działań jest jak dotąd niejasna, gdyż wiele z nich - jak choćby działania polskiego konsula w Stambule z czasów wojny Wojciecha Rychlewicza - dopiero teraz zostaje odkrytych" - wskazuje Moorhouse.
24 marca, Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów w czasie okupacji niemieckiej. Dlaczego pomagali? Tak o #ZawołaniPoImieniu mówią rodziny:
— Instytut Pileckiego (@InstPileckiego) March 24, 2021
„Kochali ludzi: nie odmówili pomocy Żydom, którzy o nią prosili."
„Byli po prostu ludźmi z sercem otwartym na drugiego człowieka." pic.twitter.com/DTgzjiF48J
"Z dostępnych dowodów wynika, że ci dyplomaci działali samodzielnie, z własnej humanitarnej inicjatywy, niezależnie od jakichkolwiek poleceń rządu emigracyjnego w Londynie. Takie działania zasługują na nasz szacunek i uznanie i stanowią pożądaną korektę dość suchego i uproszczonego podziału na ofiary, sprawców i osoby postronne" - dodał.
Roger Moorhouse jest brytyjskim historykiem i pisarzem specjalizującym się w historii II wojny światowej. Jest autorem lub współautorem kilkunastu książek na ten temat. Najważniejsze z nich to "Pakt diabłów. Sojusz Hitlera i Stalina" o współpracy niemiecko-sowieckiej w latach 1939-1941, "Stolica Hitlera. Życie i śmierć w wojennym Berlinie" oraz "Polska 1939. Pierwsi przeciwko Hitlerowi" o polskiej wojnie obronnej.
Czytaj więcej:
Polski lekarz, który uratował tysiące ludzi dzięki "fałszywej zarazie"
Brytyjski podcast historyczny o roli polskich władz w ratowaniu Żydów
"Daily Mail" o grupie Ładosia, która w czasie wojny ratowała Żydów