60 proc. uczniów w Polsce chce iść na studia

Jak wynika z badania CBOS "Do pracy czy na studia? Zmiany w decyzjach edukacyjnych młodzieży",  odsetek uczniów deklarujących chęć studiowania utrzymuje się od 15 lat na stałym poziomie, jednak ogólna liczba osób planujących kontynuowanie edukacji zmniejsza się ze względu na malejącą popularność nauki w szkołach innych niż uczelnie wyższe.

Jak zaznaczyła w opracowaniu Alicja Krajewska niewykluczone, że część uczniów kończących edukację na poziomie ponadgimnazjalnym nie postrzega już zdobycia najwyższego możliwego poziomu wykształcenia jako koniecznej i jedynej drogi do zdobycia satysfakcjonującej i dobrze płatnej pracy.

Zamiast tego uczniowie najczęściej planują podjęcie pracy w firmie państwowej lub prywatnej (11 proc. w 2018 roku), wyjazd za granicę (10 proc. w 2018 roku) lub założenie własnej firmy (5 proc. w 2018 roku).

Jak zaznaczono w raporcie, przy podejmowaniu decyzji dotyczących dalszej nauki bądź jej przerwania w tak młodym wieku, w jakim są badani uczniowie, ważną rolę odgrywają rodzice, niejednokrotnie mający wpływ na ostateczne plany młodych ludzi. Na przestrzeni lat utrzymuje się bardzo wysoki odsetek uczniów, którzy uważają, że ich rodzice chcieliby, aby uczyli się dalej po ukończeniu obecnej szkoły. Jednak ich liczba powoli maleje – w roku 1998 i 2003 twierdziło tak 88 proc. młodych ludzi, a w roku 2013 i 2018 było ich już około trzech czwartych (spadek o 11-12 punktów procentowych).

Z badania na badanie systematycznie przybywa też kobiet, które chcą iść na studia (w 2018 roku 73 proc. wyraziło taką chęć wobec 53 proc. w 1998 roku). W przypadku mężczyzn, odsetek planujących studia utrzymuje się w ostatnich dwudziestu latach – jeśli pominąć nietypowy, wyższy wynik z 2003 roku (60 proc.) – na względnie stabilnym poziomie (45-50 proc.).

Warto zaznaczyć, że jednocześnie liczba uczniów planujących podjąć studia w każdej kategorii wielkości miejscowości zamieszkania stopniowo, choć niesystematycznie, zwiększa się z badania na badanie. Maleje jednocześnie odsetek osób uczących się w szkołach innych niż uczelnie wyższe i od 1998 roku w zasadzie rośnie odsetek osób przerywających naukę – tendencja ta jest niezależna od wielkości miejscowości zamieszkania.

Osoby, które najczęściej decydują się na studia, uczą się, kolejno: w liceach ogólnokształcących, liceach zawodowych i technikach. Największy odsetek respondentów przerywających naukę uczy się w pierwszej kolejności w zasadniczych szkołach zawodowych, następnie w technikach i liceach zawodowych. Zależność ta nie zmienia się na przestrzeni lat.

Równocześnie, jak wynika z badania, wpływ warunków materialnych w domu ucznia na jego decyzje edukacyjne nie jest duży, jednak im te warunki są lepsze, tym częściej uczniowie decydują się na rozpoczęcie studiów i tym rzadziej przerywają swoją edukację. Ponadto wpływ wykształcenia matki na decyzje ucznia w kwestii dalszej nauki także utrzymuje się na przestrzeni lat na podobnym poziomie. Wyraźna jest tendencja, że im wyższe wykształcenie matki ucznia, tym większe jest prawdopodobieństwo, iż zdecyduje się on na podjęcie studiów, a mniejsze – że poprzestanie na uzyskanym już poziomie wykształcenia.