W Maroko powstaje ogromny mural na cześć słynnego polskiego agenta wywiadu
Od kilkunastu dni w Kenitrze, mieście położonym 40 km na północ od Rabatu, powstaje ogromny mural poświęcony Operacji Torch - lądowaniu amerykańskich i brytyjskich wojsk w Maroku i Algierii 8 listopada 1942 roku oraz polskiemu asowi wywiadu, majorowi Słowikowskiemu ps. "Rygor", który doprowadził do sukcesu tej operacji.
Wykonanie tego dzieła zleciła polska ambasada w Maroko. Mural powstaje na ogromnym, ponad 35-metrowym budynku, w centralnej części Kenitry, na wprost siedziby władz miasta. Kenitra (w 1942 roku Port Lyautey) była jednym z trzech miejsc desantu wojsk amerykańskich w Maroku, obok Safi i Fedali (dziś Mohamedia).
Une fresque murale commémorant l'As du renseignementðµð±, le major M. Słowikowski, est en cours de réalisation au Maroc. Pdt la #2GM, il a installé des usines en Algérie et au Maroc pour créér un réseau de renseignement qui a facilité le débarquement des troupes alliées en Afrique. https://t.co/H9ia1Vw0Y1
— AmbPologne Maroc (@PLauMaroc) December 27, 2022
Autorką projektu - jak wynika z informacji przekazanych przez ambasadę RP - jest mieszkająca w Fezie polska artystka Ewa Potocka, a głównymi wykonawczyniami, obok niej, są Anna Troczyńska i Daria Makarewicz.
Mural przedstawia trzy fazy Operacji Torch - ogromną, 17-metrową postać szefa polskiej ekspozytury wywiadu w Afryce Północnej majora Słowikowskiego, mapę miejsc lądowania Amerykanów i Brytyjczyków oraz - na pierwszym planie - zdjęcie z Konferencji w Anfie (Casablance) ze stycznia 1943 roku z sułtanem Mohammedem V, późniejszym królem Maroka, prezydentem USA Franklinem Delano Rooseveltem i premierem Wielkiej Brytanii Winstonem Churchillem.
Operacja Torch (Pochodnia) była pierwszym etapem na drodze do zwycięstwa aliantów w II wojnie światowej. Umożliwiła wyparcie Niemców i Włochów z Afryki Północnej, a następnie dokonanie desantu na Sycylii i na Półwyspie Apenińskim.
Jej sukces alianci zawdzięczali działaniom Agencji Wywiadu Afryka, kierowanej przez majora Mieczysława Słowikowskiego, który przekazał Brytyjczykom i Amerykanom ponad 1200 raportów o sytuacji w Maroku i Algierii, będących wówczas pod francuskim panowaniem kolaboranckiego rządu w Vichy.
Polski as wywiadu działał pod przykrywką biznesmena i właściciela m.in. fabryki płatków owsianych w Algierii i konserw z sardynkami w Maroku. Dzięki temu mógł ze swoimi współpracownikami (m.in. majorem Maksymilianem Ciężkim, bardziej znanym z pracy w Biurze Szyfrów Sztabu Głównego WP, które złamało kod niemieckiej maszyny Enigmy) swobodnie zbierać niezbędne dla wywiadu informacje.
Jego wybitne zasługi zostały docenione przez Amerykanów i Brytyjczyków, którzy odznaczyli go najwyższymi orderami. Niestety po wojnie zasługi Słowikowskiego i Agencji Afryka zostały zapomniane i dopiero od kilku lat staraniem polskich, amerykańskich i brytyjskich historyków przywracana jest należna im pamięć.
Polski as wywiadu upamiętniony w Maroku. W Kenitrze powstaje ogromny mural poświęcony bohaterowi. ZOBACZ #ZDJĘCIA https://t.co/US8bxzIpWo
— wPolityce.pl (@wPolityce_pl) December 24, 2022
Pomysłodawcą upamiętnienia majora Słowikowskiego w Maroku jest ambasador RP w tym kraju Krzysztof Karwowski oraz miłośnik historii i inspirator upamiętniania polskich bohaterów Paweł Kudzia. Pomysł samego muralu to zasługa artystki Ewy Potockiej oraz Macieja Jastrzębskiego, byłego pracownika ambasady RP w Rabacie.
Mural powstaje we współpracy z ambasadą USA w Rabacie, władzami Wilayatu Regionu Rabat-Salé-Kénitra oraz władzami miejskimi Kenitry. Sponsorami są - oprócz obu ambasad - Fundacja Wolność i Demokracja oraz dwie polskie firmy działające w Maroku.