Swoją nowatorską metodę szczepień badacze z University of Minnesota opisali na łamach "Journal of Controlled Release". Do wprowadzenia szczepionki wykorzystali oni tabletkę, którą należy wsunąć pod język - błona śluzowa tego obszaru jamy ustnej łatwo bowiem wchłania różnego typu substancje. Umieszcza się tam różnego typu leki, np. zapobiegającą zawałom nitroglicerynę.

Metoda naukowców z uczelni w Minnesocie jest przełomowa, bo jak dotąd nie udało się w taki sposób wprowadzać do organizmu dużych cząsteczek, takich jak np. białka czy kwasy nukleinowe, które stosuje się w różnych szczepionkach. Oprócz tego, że cząsteczki te mają duże rozmiary, to są także wrażliwe i wymagają szczególnego przechowywania. Przykładem może być szczepionka przeciw SARS-CoV2 firmy Pfizer, która wymaga szczególnie niskiej temperatury.

Naukowcy z Minnesoty znaleźli jednak sposób na pokonanie obu wyzwań. Otóż opracowali polimerową płytkę o strukturze wafla złożoną z alginianu i karboksymetylocelulozy. Alginian chroni cząsteczki przed zniszczeniem, a karboksymetyloceluloza umożliwia przyleganie płytki do wyściełającej jamę ustną błony. Kluczem do skuteczności było, jak mówią badacze, znalezienie odpowiednich proporcji między tymi dwiema substancjami.

Twórcy wynalazku pokazali jego skuteczność na przykładzie białek wirusa HIV. Choć nie istnieje jeszcze szczepionka przeciw temu wirusowi, to eksperyment pokazał, że w przyszłości można by podawać ją w taki właśnie sposób.

"Ludzkość stara się opracować szczepionkę przeciw HIV od wielu lat i jednym z problemów jest sposób jej podawania. Wyzwanie polega na tym, aby wziąć duże cząsteczki takie jak białka, przechowywać je w temperaturze pokojowej, dostarczyć poprzez obszar podjęzykowy, uniknąć bólu i kłopotów związanych z użyciem igieł, doprowadzić do wchłonięcia i wywołania odpowiedzi immunologicznej. Okazuje się, jak pokazaliśmy, że może to zadziałać przy użyciu prostego, eleganckiego rozwiązania opartego na specyficznych materiałach" - wyjaśnia prof. Chun Wang, jeden z autorów publikacji.

Zdaniem badaczy, po dalszych testach metoda prawdopodobnie pozwoli na podawanie także innych szczepionek, być może także przeciw COVID-19.

"To na razie tylko mały krok na długiej drodze" - zwraca uwagę prof. Wang. Dodał też, że opracowana przez badaczy z University of Minnesota metoda będzie tania, co może przyczynić się do upowszechnienia szczepień w biedniejszych rejonach świata. "Jeśli będziemy kontynuować te prace, możemy dojść do punktu, w którym będziemy mieli różne szczepionki - oparte na DNA, RNA, białkach. Będzie można je przechowywać bez użycia lodówek i łatwo podawać przez obszar podjęzykowy. Będzie można je szybko rozprowadzić po całym świecie, ponieważ nie będą wymagają drogiego sprzętu i trudnego przechowywania. Szczególnie skorzystają na tym biedne rejony świata, także w Ameryce - np. regiony wiejskie, którym brakuje specjalistycznych ośrodków i infrastruktury" - tłumaczy specjalista.