Sauna, wioska skrzypków i prawo do wędrówek
Wyboru dokonano z liczącego ponad 50 punktów spisu odnoszącego się do narodowego dziedzictwa kulturowego Finlandii. Do tej pory żaden z fińskich zwyczajów czy elementów kultury niematerialnej nie znalazł się w spisie UNESCO.
Pierwszy wybór bezapelacyjnie padł na fińską saunę, bo jak się podkreśla: "nie ma innego fińskiego słowa, które bardziej upowszechniłoby się w innych językach", a "spędzanie czasu w saunie stanowi znaczący element wizerunku Finlandii".
Według serwisu "aineetonkulttuuriperinto.fi" prowadzonego przez Fińską Agencję Dziedzictwa Kulturowego, "statystyczny Fin idzie do sauny po raz pierwszy zanim skończy pół roku, a potem korzysta z sauny częściej niż raz w ciągu tygodnia (średnio półtora raza)”. Również w podeszłym wieku nie rezygnuje z kąpieli w saunie.
Jak oszacowano "w ciągu roku Finowie odwiedzają saunę łącznie 200 mln razy, co czyni z saunowania przykład fińskiego niematerialnego dziedzictwa kulturowego w jego najbardziej powszechnym znaczeniu". W kraju zamieszkanym przez nieco ponad 5,5 mln osób, jest ok. 3,2 mln saun - "ilość miejsc, gdzie można odbyć kąpiel, gwarantuje to, że wszyscy, gdyby mieli ochotę, mogliby skorzystać z sauny równocześnie".
Oficjalnie fińska kultura sauny zostanie przedstawiona do UNESCO w pierwszej połowie 2019 r.
Następnie, w kolejnym roku, fińskie władze zamierzają zgłosić tradycję ludowej gry na skrzypcach, która kultywowana jest w położonej na zachodzie Finlandii gminie Kaustinen. W społeczności lokalnej wioski, zamieszkanej obecnie przez ok. 4 tys. osób, nauka gry przekazywana jest z pokolenia na pokolenie. Jak oszacowano, wszystkich aktywnie, jak i sporadycznie, grających muzykę ludową w wiosce jest paręset osób.
Oprócz tego do Fińskiej Agencji Dziedzictwa Kulturowego można składać dokumentację dotyczącą innych tradycji czy zjawisk kulturowych, które mogłyby stać się przedmiotem zgłoszenia do UNESCO.
Jednym z takich zwyczajów, jest fińska koncepcja "prawa każdego człowieka do korzystania z przyrody" (everyman's right). Starania o wpisanie tego zjawiska na listę UNESCO podjęła "Suomen Latu" - największa w Finlandii organizacja zajmującą się promocją aktywności na świeżym powietrzu, zrzeszająca ponad 80 tys. członków oraz 200 stowarzyszeń.
Fińska koncepcja "prawa do wędrówek" pozwala każdemu czerpać radość z wypoczynku na świeżym powietrzu oraz wolności pośród lasów i wzgórz, wielu jezior i rzek, jedynie z niewieloma ograniczeniami".