Do tej pory za najstarsze drzewo świata uważano sosnę długowieczną Methuselah, rosnącą w Górach Białych w Kalifornii. Jej wiek oceniany jest na 4 853 lata. Co ciekawe, aby chronić drzewo przed wandalami, nie umieszczono przy niej żadnej tablicy informacyjnej, nie jest podawana nawet jej dokładna lokalizacja.

Teraz jednak pojawił się nowy kandydat do miana najstarszego drzewa na Ziemi. Jak donosi magazyn "Science", pracujący w Laboratorium Nauki o Klimacie i Środowisku w Paryżu chilijski naukowiec Jonathan Barichivich ustalił, że rosnąca w jego ojczyźnie ficroja cyprysowata (zwana też cyprysem patagońskim) ma 5 484 lata. Drzewo rośnie w chilijskim Parku Narodowym Alerce Costero i nazywane jest Alerce Milenario lub Gran Abuelo, czyli Pra-pradziadkiem.

Ustalenie dokładnego wieku Gran Abuelo nie było łatwe. Dendrochronolodzy zwykle robią to, licząc słoje na przekroju pnia. Tę metodę da się jednak zastosować dopiero po ścięciu. Dopóki drzewo żyje, można nawiercić jego pień specjalnym świdrem przyrostowym i zbadać pobraną w ten sposób przypominającą kołek próbkę. Jednak pień Alerce Milenario, który ma cztery metry średnicy, jest zbyt gruby, by nawiercić go do samego środka i policzyć wszystkie słoje.

Dlatego Jonathan Barichivich obliczył wiek ficroji, łącząc metodę tradycyjną i modelowanie matematyczne. Jego opracowanie nie zostało jeszcze opublikowane, ale kilku ekspertów uważa, że metoda jest obiecująca. "W pełni ufam analizie przeprowadzonej przez Jonathana. Wydaje się, że to bardzo sprytne podejście" - stwierdził Harald Bugmann, dendrochronolog z ETH Zürich. Ale oczywiście są też sceptycy.

Ficroje cyprysowate to drzewa iglaste słynące z tego, że długo rosną - znane są okazy, których wiek wynosi ponad 3,5 tysiąca lat. Drzewo, o którym mówi Jonathan Barichivich, nie rośnie jednak w pobliżu zbadanych dotąd drzew. Pokazał mu go przed laty dziadek, który pracował jako strażnik w Parku Narodowym Alerce Costero.

W 2020 roku, tuż przed wybuchem pandemii, Jonathan Barichivich i Antonio Lara z chilijskiego uniwersytetu w Valdivii pobrali próbkę z Alerce Milenario świdrem przyrostowym. Mimo że świder nie mógł dotrzeć do środka pnia, na próbce naliczyli około 2 400 ciasno ułożonych słojów.

Wówczas Jonathan Barichivich, aby określić pełny wiek Alerce Milenario, postanowił skorzystać z metod modelowania statystycznego. Aby skalibrować model, wykorzystał kompletne rdzenie z innych drzew tego samego gatunku oraz informacje o tym, jak czynniki środowiskowe i zmienność losowa wpływają na wzrost drzewa.

W ten sposób oszacował wiek Alerce Milenario na 5 484 lata. Zaznaczył przy tym, że prawdopodobieństwo, iż drzewo rośnie już grubo ponad 5 000 lat, wynosi 80 proc. Dodał też, że jest zaskoczony wynikiem, bo spodziewał się, że Alerce Milenario ma około 4 000 lat.

Barichivich przedstawił już wyniki swoich badań na spotkaniach i konferencjach branżowych oraz napisał krótki, nieformalny raport na temat swoich metod, który wzbudził duże zainteresowanie. Zapowiada, że szczegółowa publikacja powstanie w ciągu najbliższych miesięcy.