Portugalia zawdzięcza azulejos przybyszom z Afryki Północnej – Maurom, którzy zamieszkiwali południe Półwyspu Iberyjskiego do XIII wieku. Nazwa "kafelek” wywodzi się od arabskiego słowa "al zuleycha”, co oznacza gładki kamień. Według innej interpretacji, punktem odniesienia jest słowo azul, oznaczające w języku portugalskim kolor niebieski - większość azulejos jest właśnie w tym kolorze.

Podobne płytki znajdziemy w Hiszpanii, Włoszech, Turcji, Iraku czy Maroku, ale nigdzie nie ma ich w takim natężeniu, jak w Portugalii. Sprawia to, że niektórzy turyści, spacerują ulicami Lizbony, mogą czuć się niczym w wielkiej kuchni albo łazience.

Zazwyczaj azulejos mają formę niedużych kwadratów o bokach od 13,5 cm do 14,5 cm. Umieszczone na nich malunki nawiązujące do historii, mitologii albo religii. Często zdobią je też geometryczne wzory oraz roślinność.

Płytki nie tylko zachwycają swoją urodą, posiadają też funkcje użytkowe. Latem chronią przed upałem - odbijają promienie słoneczne, a zimą przed wilgocią – ich powierzchnia jest wodoodporna. Dzięki temu, że mają gładką powierzchnię, łatwo utrzymać je w czystości. Azulejos są też bardzo trwałe – odporne na działanie czynników zewnętrznych oraz uszkodzenia mechaniczne.

Ten symbol Portugalii ma swoje muzeum. W Lizbonie działa Muzeum Narodowe Azulejos. Najstarsze azulejos podziwiać też możemy w Pałacu Narodowym w Sintrze, pod Lizboną.

Oczywiście, szeroki wybór płytek znajdziemy też w sklepach z pamiątkami. Pojedyncza sztuka może znaleźć zastosowanie jako magnes na lodówkę albo podstawka pod gorący kubek.