Polski biolog nazwał nowo odkrytego bezkręgowca na cześć Roberta Makłowicza
Dwa nowe gatunki niesporczaków, bardzo małych i niezwykle wytrzymałych organizmów, dr Daniel Stec z Instytutu Systematyki i Ewolucji Zwierząt PAN w Krakowie opisał na łamach "Zoological Studies". Publikacja ukazała się w połowie grudnia.
Jeden z nowo odkrytych gatunków swoją nazwę, Mesobiotus maklowiczi, dostał na cześć Roberta Makłowicza - historyka, dziennikarza, pisarza, podróżnika i krytyka kulinarnego, "który mieszka w Krakowie i czasami robi zakupy na pobliskim targu niedaleko instytutu" - czytamy w informacji prasowej związanej z publikacją.
Mesobiotus maklowiczi – a new tardigrade species. https://t.co/sKFPXmXWHB pic.twitter.com/W6Jq0Wqyex
— Szescstopni (@szescstopni) December 30, 2022
Nazwa drugiego gatunku - Mesobiotus diegoi - wywodzi się od imienia Diego Fontaneto, naukowca pracującego we włoskim Istituto di Ricerca sule Acque (instytucie badań wody) w Verbanii.
Dr Fontaneto jest specjalistą w dziedzinie ekologii i biogeografii meiofauny, czyli bardzo małych zwierząt związanych ze środowiskami wodnymi (długość ciała mniejsza niż 1 mm; grupa ta obejmuje m.in. nicienie, niesporczaki, wirki, wrotki, brzuchorzęski, małżoraczki, niektóre skorupiaki itp.). Włoski naukowiec od dłuższego czasu współpracuje z dr. Stecem.
Dwa nowe gatunki - bohaterowie publikacji w "Zoological Studies" - pochodzą z Republiki Południowej Afryki i reprezentują drobne bezkręgowce należące do typu Tardigrada a potocznie zwane niesporczakami. Ze względu na intrygujący wygląd (przypominają małe niedźwiadki, stąd też ich angielska nazwa water bears) i niesamowitą odporność na warunki niesporczaki mają już stałe miejsce w popkulturze.
Dzięki zdolności do przejścia w stan życia utajonego zwany tutaj kryptobiozą, są to jedne z najbardziej wytrzymałych zwierząt, jakie znamy. Mogą przetrwać w próżni, w temperaturze bliskiej zera absolutnego, w warunkach wysokiego promieniowania jonizującego, a nawet całe dekady bez wody. Wysłano już je kiedyś na Księżyc; sprawdzano nawet, czy przetrwają splątanie kwantowe.
Niesporczaki są rozdzielnopłciowe, hermafrodytyczne lub partenogenetyczne i obecnie znanych jest około 1 300 gatunków. Rozmnażają się, składając jaja, których powierzchnię pokrywają często wyrostki różnego kształtu.
Charakterystyczną cechą obu nowo poznanych gatunków są jaja "intrygująco ornamentowane" - u jednego powierzchnia jest pokryta stożkami, przypominając papierową ozdobę na choinkę zwaną "jeżem", z kolei u drugiego wyrostki przypominają śmieszne kapelusiki.
Świadomość, że moje skromne nazwisko jest kojarzone z taką szlachetną rodziną, jak niesporczaki, jest czymś niewiarygodnym - mówił Robert Makłowicz.https://t.co/HL11xYXkZA
— TVN Meteo (@tvnmeteo) December 31, 2022
Oba gatunki dr Daniel Stec opisał według zasad taksonomii integratywnej, w ramach której łączy się różne metody analiz, np. badania genetyczne i morfologiczne, a także dane morfometryczne zebrane z wykorzystaniem szeregu metod mikroskopowych i laboratoryjnych.
W ramach swoich badań wykonał też analizę pokrewieństw między gatunkami niesporczaków z rodzaju Mesobiotus, pokazując tym samym pozycję nowo odkrytych niesporczaków na ich drzewie rodowym. To właśnie szczegółowe badania taksonomiczne i systematyczne stanowią pierwszy krok do lepszego poznania tej może niezbyt licznej, ale na pewno bardzo zróżnicowanej grupy organizmów.