Cookie Consent by Privacy Policies Generator website
Menu

Losy pierwszej kobiety, która uciekła z Auschwitz, stały się kanwą powieści

Losy pierwszej kobiety, która uciekła z Auschwitz, stały się kanwą powieści
Książka "Którędy na wolność? Historia pierwszej dziewczyny, która uciekła z Auschwitz", wydana w 2021 r., ukazała się nakładem Prószyński Media. Dla 37-letniej Byczkowskiej-Nowak jest to debiutancka powieść.
Marta Byczkowska-Nowak w swoim debiucie literackim 'Którędy na wolność? Historia pierwszej dziewczyny, która uciekła z Auschwitz' ujęła w formie powieści niezwykłe losy Janiny Nowak. 'Od dawna intrygowało mnie to, że wszystkie znane i udokumentowane ucieczki z obozu dotyczą mężczyzn, a przecież kobiety także podejmowały takie akty odwagi' – zauważa autorka.
Reklama
Reklama

Pochodząca spod Łodzi 24-letnia Janina Nowak 12 czerwca 1942 r. trafiła do obozu Auschwitz. Zbiegła stamtąd niecałe dwa tygodnie później, stając się pierwszą kobietą, która uciekła z Auschwitz. Wykorzystała fakt, że była jedną z więźniarek, które pracowały na zewnątrz obozu. Pamiętnego dnia zajmowała się grabieniem siana nad rzeką Sołą. Udało jej się dotrzeć do Łodzi. Jednak w marcu 1943 roku została aresztowana i po raz kolejny zesłana do Auschwitz. Następnie, aż do wyzwolenia, czyli kwietnia 1945, przebywała w Ravensbrueck. O powojennych losach Nowak wiadomo niewiele. Zmarła w 1999 r.

"Od dawna intrygowało mnie to, że wszystkie znane i udokumentowane ucieczki z obozu dotyczą mężczyzn, a przecież kobiety także podejmowały takie akty odwagi. Według historyków było ich około 50. Tymczasem niewiele się o tym mówi" – opowiada Marta Byczkowska-Nowak, autorka powieści inspirowanej losami Janiny Nowak. "Historia pierwszej kobiety, której udało się uciec z obozu Auschwitz, ciekawiła mnie już wcześniej. Byłe więźniarki wspominają o tym wydarzeniu, ale ich wspomnienia są fragmentaryczne, enigmatyczne, sprzeczne. Przypomniałam sobie o niej za sprawą projektu brazylijskiej artystki Mariny Amaral Twarze Auschwitz i postanowiłam zgłębić temat" – stwierdza Byczkowska-Nowak.

Problematyka poruszana w powieści przysporzyła autorce wielu rozterek. "Wyzwaniem była już sama decyzja o podjęciu tego tematu, w atmosferze dyskusji o holo-polo i szkodliwości zalewających rynek wydawniczy powieści obozowych różnej jakości. Obawiałam się, że moja książka w przedbiegach zostanie wrzucona do tej samej szuflady. Po wielu wątpliwościach zdecydowałam jednak, że nie możemy poddawać tematu" – wspomina pisarka.

Uważa ona, że jej książce najbliżej jest do powieści non-fiction. "Mamy tu właściwie dwa współistniejące plany wydarzeń – ten dotyczący życia prywatnego mojej bohaterki i ten, w którym toczy się życie obozu kobiecego KL Auschwitz-Birkenau. Jeśli chodzi o bohaterkę, musiałam stworzyć jej osobowość, konstrukcję psychiczną i to, co jej się przytrafia między faktycznymi wydarzeniami. Natomiast codzienność życia w obozie – począwszy od wydarzeń historycznych, na treści rozmów i snów bohaterek skończywszy – jest utkana na kanwie prac historyków i setek wspomnień byłych więźniarek obozu kobiecego KL Auschwitz-Birkenau, a także innych obozów, bo to doświadczenie w dużej mierze uniwersalne. Nie śmiałabym fantazjować na takie tematy. Skomponowałam więc fabułę mocno umocowaną w prawdzie historycznej" – wyjaśnia Byczkowska-Nowak.

Reklama
Reklama

Waluty


Kurs NBP z dnia 19.03.2024
GBP 5.0516 złEUR 4.3201 złUSD 3.9866 złCHF 4.4886 zł
Reklama

Sport


Reklama
Reklama