Cookie Consent by Privacy Policies Generator website
Menu

Lalki, o których marzyły nasze prababcie

Lalki, o których marzyły nasze prababcie
O "szrajerkach" marzyła kiedyś każda dziewczynka. (Fot. Pinterest)
Celuloidowe lalki z kaliskiej fabryki Adama Szrajera były w międzywojennej Polsce marzeniem każdej małej dziewczynki. Słynne szrajerki reklamowała nawet Shirley Temple. Fenomen m.in. tych zabawek przybliża książka Druga Rzeczpospolita w 100 przedmiotach Andrzeja Fedorowicza.
Reklama
Reklama

Gdy chodzi o lalki produkowane w przedwojennej Polsce, pod względem pomysłowości i jakości wykonania nikt nie mógł się równać z kaliską Fabryką Lalek i Zabawek Dziecięcych Adama Szrajera. W latach świetności wytwarzano w niej 1,2 tys. zabawek dziennie, eksportowano je do wielu krajów europejskich, a także do Ameryki i Palestyny.

Początkowo fabryka produkowała drewniano-papierowe lalki z porcelanowymi główkami, ale później postawiono na celuloid – termoplastyczne tworzywo sztuczne. Na linię produkcyjną składały się wytłaczarnia, szlifiernia, malarnia, dział "okulistyczny", gdzie dodawano lub malowano oczy, "fryzjerski", gdzie układano ciekawe fryzury oraz szwalnia, gdzie lalki dostawały strój.

"Szrajerki miały wielkie oczy, pucułowate buzie, otwarte usta i namalowane zęby lub język, a także dość mocny makijaż, co nadawało im nieco demoniczny wygląd. Było w nich jednak coś hipnotyzującego, co sprawiało, że stawały się obiektem pożądania dziewczynek” – ocenia Andrzej Fedorowicz w książce "Druga Rzeczpospolita 100 przedmiotach”.

Dziś celuloidowe lalki trafiły już na śmietnik historii - materiał, z którego je wykonywano, był łatwopalny. (Fot. Sprzedajemy.pl)

Po śmierci Adama Szrajera w 1934 r., fabrykę przejęli jego synowie Henryk, Mieczysław i Leon. Okres ich panowania łączy się ze śmiałym przedsięwzięciem. Pod koniec lat 30. kaliska fabryka zawarła umowę z amerykańską wytwórnią filmową 20th Century Fox na wyłączne prawo do produkcji lalki będącej podobizną Shirley Temple, największej dziecięcej gwiazdy w historii kina. Aktorka pojawiła się też na plakatach reklamujących lalkę z Kalisza.

Co więcej, w 1939 r. firma otworzyła przedstawicielstwa handlowe w Paryżu i Nowym Jorku, gdzie w maju na wystawie światowej reprezentował ją Mieczysław Szrajer. Już nie wrócił do Polski. Rodzina Szrajerów stopniowo wyemigrowała do Stanów Zjednoczonych.

Podczas II wojny światowej zakład przejęli Niemcy i nadal kontynuowano tam produkcję zabawek. W PRL fabryka została przemianowana na Kaliskie Zakłady Przemysłu Terenowego. Lalki pojawiały się w sklepach Cepelii. Ich produkcję wygaszono w latach 60. ze względu na to, że celuloid był łatwopalny. Prym wiodły lalki z plastiku.

Reklama
Reklama

Waluty


Kurs NBP z dnia 29.03.2024
GBP 5.0300 złEUR 4.3009 złUSD 3.9886 złCHF 4.4250 zł
Reklama

Sport


Reklama
Reklama