Wiele lat temu zachowanie to zauważyli botanicy prowadzący badania w Parku Narodowym Coiba w Panamie, jednak nie zainteresowali się nim wówczas w sposób systematyczny i nie udokumentowali w należyty sposób. Rejon wyspy Jicaron, zamieszkiwany przez małpki, jest trudno dostępny. Żeby do niego dotrzeć trzeba pokonać wiele kilometrów łodzią i przedzierać się przez dżunglę.

Dopiero wyprawa badawcza, zorganizowana w ubiegłym roku przez Smithsonian Tropical Research Institute w Panamie, pozwoliła na potwierdzenie wstępnych obserwacji.

Okazało się, że kapucynki czarno-białe (Cebus capucinus) używają kamieni, niekiedy ważących połowę wagi ich ciała, do rozbijania muszli, orzechów, miażdżenia krabów i ślimaków. Badania prowadzono przez kilka miesięcy, w tym przy użyciu automatycznych kamer.

Kapucynka potrafiła przytargać ze strumienia duży kamień, żeby użyć go do rozbijania jedzenia. Drugi kamień pełnił funkcje kowadła. Małpki stawały na dwóch nogach, podpierając się ogonem dla zachowania stabilności, unosiły kamień nad głowę i uderzały z całej siły. Kamienie używane były codziennie, niekiedy też małpki przechowywały kamień, żeby mieć go na następny dzień. Co ciekawe, kamieni używały wyłącznie samce, mimo że samice często żerowały w pobliżu.

Kapucynki czarno-białe należą do bardzo inteligentnych naczelnych. Żyją w stadach po kilkanaście sztuk, zaobserwowano u nich skomplikowane zachowania grupowe. Z wcześniejszych obserwacji wiadomo było, że potrafią np. użyć patyków do obrony przed wężami.

Małpki łatwo się uczą w niewoli, dlatego po specjalnym treningu wykorzystuje się je do pomocy niepełnosprawnym.

Począwszy od obserwacji szympansów przez Jane Goodall w latach 60 XX w. w Tanzanii wiadomo, że naczelne w stanie dzikim wytwarzają narzędzia i posługują się nimi. Od tego czasu u kilku gatunków małp zaobserwowano umiejętność wytwarzania prostych narzędzi, używania ich i przekazywania tej wiedzy innym członkom grupy.