Pogrzeby 2018 - ekologia, indywidualizm i technologia

Zmieniające się trendy od 200 lat śledzi 7. już pokolenie właścicieli Fanagans Funeral Directors w Dublinie. W okrągłą rocznicę istnienia firma otworzyła wybudowany za €2 mln elegancki dom pogrzebowy w dzielnicy Rathfarnham.

Celebrowanie życia

“W trzech czwartych przypadków zmarli są obecnie poddawani kremacjom. Klienci wybierają coraz częściej jednodniowe ceremonie, w przeciwieństwie do tradycyjnych pożegnań z całonocnym wystawieniem zwłok. Ludzie planują szczegółowo swoje pochówki, często wybierając niereligijne i humanistyczne pogrzeby” - tłumaczy Jody Fanagan, dyrektor zarządzająca FFD.

Celem świeckiego i humanistycznego pogrzebu jest skupienie się na życiu osoby, którą przyszło żegnać.

“Odbywa się to poprzez nakreślenie jak żyła, czego dokonała, kim była dla nas, co kochała i co było w jej życiu ważne. Osoby religijne w naturalny sposób chcą, by osoba duchowna prowadziła ich ceremonię pogrzebową. Dla tych, dla których religia za życia była mniej istotna lub którzy podjęli świadomą decyzję o życiu bez niej, ceremonia humanistyczna, jednoznacznie oddająca cześć życiu zmarłego, może dać więcej otuchy, nie negując przy tym wartości bliskich osobie zmarłej” - wyjaśnia portal racjonalista.pl.

Uroczystości są dostosowywane do potrzeb różnych wyznań i religii. Korzystają także z dobrodziejstw technologii. Dom pogrzebowy w Rathfarnham umożliwia na przykład transmisję wideo uroczystości w sieci dla osób, które nie mogą przybyć na miejsce. Dodatkowo w sali umieszczone są ekrany, na których rodzina zmarłego może wyświetlać osobiste zdjęcia i ulubioną muzykę.

“Oferujemy ponadto zaawansowaną usługę aranżowania własnego pogrzebu. W ten sposób możemy oszczędzić najbliższym wielu stresów” - dodaje przedstawicielka firmy.

Jak szacują specjaliści związani z branżą, 10% z prawie 30 tys. pogrzebów odbywających się co roku w Irlandii, jest niezwiązanych z żadnym wyznaniem.

Pogrzeb “zrób to sam”

Również w sąsiedniej Wielkiej Brytanii coraz więcej osób rezygnuje z tradycyjnych ceremonii i przejmuje kontrolę nad ich przebiegiem. Eksperci mówią o rosnącej liczbie pogrzebów dokonywanych przez członków rodziny. Niektórzy idą jeszcze dalej, przejmując obowiązki grabarzy i samodzielnie przygotowując ciało do pochówku.

“Od 5 lat obserwujemy coraz większą liczbę ceremonii prowadzonych przez rodziny. Jedno z krematoriów, z którym współpracujemy, miało ostatnio do czynienia z pięcioma takimi pochówkami w jednym tylko dniu” - informuje Adrian Pink z zakładu pogrzebowego Town and Country.

Leedam, firma specjalizująca się w naturalnych lub leśnych pogrzebach, ma podobne obserwacje.

“Nie jest to jakiś gwałtowny, ale jednak stały wzrost. Coraz więcej rodzin pragnie na powrót przejąć kontrolę” - twierdzi właściciel James Leedam, szacując, że 3% jego klientów decyduje się na tę opcję.

Jedną z budzących coraz większe zainteresowanie usług jest także kremacja bezpośrednia, w której ciało jest popielone bez ceremonii i w obecności przyjaciół i znajomych. Popioły są potem oddawane bliskim, które mogą je rozsypać lub pochować w wybranym miejscu.

Opcja taka kosztuje od £1 tys. do £1,5 tys, a oferuje ją nawet Co-op – największa na Wyspach sieć domów pogrzebowych.

Do nowych trendów dostosowuje się także firma beyond.life, która stawia sobie za cel wstrząśnięcie rynkiem pogrzebowym.

“Stworzyliśmy beyond.life głównie dlatego, że uświadomiliśmy sobie, jak zakłady pogrzebowe zdzierają z klientów. Nie tylko pod względem pieniędzy, ale także usług. Rodziny nie mogą zrobić po prostu tego, co chcą i naszą misją jest umożliwienie im większej kontroli” - przekonuje James Dunn z firmy.

Internetowy serwis oferuje prosty przewodnik po pogrzebach i zakładach pogrzebowych, sporządzaniu testamentu i innych sprawach związanych ze śmiercią.

“Większość osób organizujących pogrzeb jest w trudnej pozycji – nie mają wcześniejszych doświadczeń, a na dodatek są w żałobie” - dodaje Dunn.

Pogrzebowe wpadki

Kilka pokoleń temu prawie wszystkie pochówki były prowadzone przez księdza lub duchownego innego wyznania, według ustalonej formuły. Teraz panuje większa elastyczność, powszechni są także świeccy celebranci.

“Mimo to wiele firm oferuje wyłącznie ustalony format lub serię różnych pakietów i niechętnie od nich odstępuje. Ja czasami sugeruję rodzinom zaplanowanie i przeprowadzenie uroczystości we własnym zakresie. Po co płacić komuś £200 - £250 za powtórzenie dokładnie tego, co sami powiedzieliśmy o ukochanym zmarłym? Jeśli w rodzinie jest ktoś, kto czuje się pewnie, przemawiając publicznie i jest w stanie poprowadzić wydarzenie według ustalonego porządku, to naprawdę warto z tego skorzystać” - przekonuje Pink.

Tego typu ceremonie mają jednak swoje minusy. Zdarzają się nieprzyjemne wpadki.

“W tamtym roku, w jeden z najgorętszych dni, musiałem powiększyć przygotowany dół o 25 cm – w obecności 250 osób. Większe pogrzeby, jeśli nie odbywają się według ustalonego programu i bez osoby przewodniczącej ceremonii, mogą być dziwne i nieprzyjemne. Owszem, jest większa świadomość na temat tego, że nie ma nic złego w samodzielnym zorganizowaniu ceremonii, jednak moim zdaniem nie wyprą one pogrzebów prowadzonych przez celebrantów lub liderów religijnych ” - zastrzega ekspert.

Z danych opracowywanych przez Cremation Society of Great Britain (Brytyjskie Towarzystwo Kremacyjne) wynika, że zarówno w roku 1995, jak i w 2014 kremacje były najpowszechniejsze w Japonii, gdzie spopielano odpowiednio 98,7% i 99,97% zwłok. Wysokie odsetki w ostatnim opracowaniu odnotowano także na Tajwanie (92%), w Hongkongu (90%), w Tajlandii (80%) i Korei Południowej (79%). Pośmiertne spopielenia popularne są także w Nepalu (95%) i Indiach (85%) oraz Nowej Zelandii (72%).

W Polsce palenie zwłok wzbudza wciąż jeszcze wiele emocji. Szacuje się, że w Warszawie obecnie spopiela się 32-35% ciał, a w innych dużych miastach, jak Wrocław, Poznań czy Szczecin, 38-40%.

Raport Towarzystwa Kremacyjnego pokazał także, że na całym świecie w rejonach zurbanizowanych wskaźnik kremacji przekracza 70%.

Trendy funeralne na 2018 rok wg serwisu “Metro”:

1. Odejście od czarnego koloru. Coraz więcej osób prosi żałobników o ubranie się w kolory celebrujące życie zmarłej osoby, zamiast opłakiwania jej śmierci. Może to oznaczać założenie koszulki ulubionej drużyny piłkarskiej, preferowanej barwy lub ubranie się jak na przyjęcie.

2. Technologia. Zamiast głowić się nad odpowiadającym całej rodzinie terminem pochówku, można po prostu udostępnić relację na żywo w internecie wszystkim, którzy chcieliby pożegnać zmarłego. Oczywiście, użycie jakiejkolwiek technologii wymaga zgody najbliższych.

3. Prezenty. Ostatnio pojawiła się nowa moda na wręczanie drobnych upominków przybyłym na pogrzeb gościom i rodzinie. Nie musi to być nic ekstrawaganckiego i na pewno nietandetnego. Raczej drobiazg, który będzie przypominał o życiu osoby, która odeszła.

4. Pochówki alternatywne. Społeczeństwo staje się coraz bardziej uświadomione pod względem ekologii, co przekłada się także na pogrzeby. Coraz popularniejsze są oferty przyjazne dla środowiska – pochówek w lesie, szczątki używane do zasadzenia drzewa, czy wykonania oczka pierścionka.

5. Wyjątkowy transport. Zamiast tradycyjnego karawanu można wybrać na przykład korowód motorów lub markę samochodu, którą szczególnie lubił zmarły.

6. Pogrzeby tematyczne. Ponownie chodzi o uczczenie życia zmarłego zamiast skupiania się na śmierci. Jeśli kochał on “Gwiezdne Wojny”, pogrzeb może nawiązywać do słynnego filmu. Dla miłośników musicali można odtwarzać ulubione melodie.

Na podstawie:

• Metro: "These are 2018’s biggest funeral trends"
• Centrum-pogrzebowe.pl: "Kremacja w Polsce na tle światowych statystyk"
• The Guardian: "The changing face of funerals: why we did it our own way…"
• The Irish Independent: "How the traditional funeral is going out of fashion as burial trends shift"