Ciepłe Święta Bożego Narodzenia

Tradycja Świąt Bożego Narodzenia
Atmosfera tych świąt towarzyszy nam od dzieciństwa aż do późnej starości. Jest to czas ciepła, radości, nadziei, poczucia wspólnoty oraz uczestnictwa w tradycyjnych zwyczajach i obrzędach. Dla osób wierzących zaś, dni świąteczne są czasem refleksji, zadumy, modlitwy i odnowy wiary.

Tak naprawdę, wszyscy czekamy na te święta, chociaż każdy z innych powodów. Niektórzy, dlatego, że będą mieli dni wolne od pracy, inni z powodu możliwości przeżywania świąt w gronie rodziny, a jeszcze inni po prostu lubią tradycje i zwyczaje właściwe dla tych świąt. Wiele osób uczestniczy w różnych obrzędach lub respektuje tradycyjne zwyczaje, chociaż nawet nie zna ich genezy, znaczenia oraz źródła przekazu. W te dni jednak nie ma to znaczenia, bo sama atmosfera panująca w rodzinie, gronie znajomych lub w kościele, w pewnym sensie „narzuca nam” poziom i rodzaj naszych emocji.

W wielu krajach na świecie, już nawet na początku listopada, zewsząd „atakują” dekoracje bożonarodzeniowe, światełka, bańki, choinki, łańcuchy oraz neony z napisem „Wesołych Świąt”. W wielu także miastach, spotykamy już na początku grudnia, świetlne reklamy na ulicach, mostach i na witrynach budynków. Nie wszystkim to się podoba, ale przecież światem rządzą pieniądze, biznes oraz marketing i reklama. Dlatego miasta prześcigają się w ilości pięknych reklam na swoich ulicach, aby przyciągnąć jak najwięcej turystów, a sklepy i galerie handlowe, chcą przyciągnąć jak największą liczbę klientów, a przecież to właśnie reklama jest „dźwignią handlu”.

Skąd się wzięły święta Bożego Narodzenia?
Pierwsze zapiski o obchodach tych świąt znajdujemy już w kalendarzu rzymskim z 354 roku. Początkowo mieliśmy do czynienia z różnymi terminami ich świętowania, bowiem były one obchodzone w takich miesiącach jak: styczeń, marzec, kwiecień i maj.

W pewnym jednak okresie ustalono, że święto to będzie obchodzone w dniu przesilenia zimowego, to jest 25 grudnia każdego roku. Dotyczy to świata chrześcijańskiego, ale zwyczaj obchodzenia tych świąt, w tym właśnie dniu, przyjęło także wielu ludzi niewierzących. W innych kościołach jest trochę inaczej, ale o tym w dalszej części artykułu.

Dla chrześcijan, te święta to dzień, w którym Syn Boży stał się człowiekiem, aby przez swoją mękę i cierpienie na krzyżu, zbawić ludzi za ich grzechy. Wyznawcy Jezusa Chrystusa wierzą, że wieczny Bóg, wszechmocny i wszechobecny, przybrał w wyniku niepokalanego poczęcia postać dziecka, by potem będąc dorosłym człowiekiem nauczać wiary oraz prowadzić ludzi do zbawienia. W końcu, dobrowolnie umarł na krzyżu, aby swoim cierpieniem przyczynić się do zbawienia ludzi.

Choinka jak symbol świąt
Od wczesnego dzieciństwa, najbardziej z obrzędowości świątecznej pamiętamy szopkę, opłatek oraz kolorowo ubraną i rozświetloną lampkami choinkę, pod którą znajdowaliśmy mniej lub bardziej wymarzone prezenty. Trzeba podkreślić, że zwyczaj stawiania i ubierania choinek w domach, nie jest polskim zwyczajem. Narodził się około 300 lat temu wśród ludów germańskich.

Dawniej zawieszano także u sufitu świeże gałązki jemioły, sosny, jodły lub świerka, na znak zwycięstwa życia nad śmiercią. Kościół także przejął ten zwyczaj, uznając, że zawieszone na gałęziach światło, to znak pojawienia się Jezusa Chrystusa na Ziemi, bowiem Bóg był określany jako słońce sprawiedliwości i sam siebie nazywał „światłością światła”. Choinka powinna stać w domu, aż do Święta Trzech Króli.

Wszyscy lubimy widok oświetlonej, kolorowej i pachnącej choinki, a zwłaszcza dzieci, które dodatkowo utożsamiają ją z prezentami i czasem spędzonym z rodziną na śpiewaniu kolęd, na zabawach i wspólnych posiłkach. Mało tego, w tym okresie nie muszą się także uczyć, co jest dodatkową atrakcją dla wielu „milusińskich”. Jako, że Święta Bożego Narodzenia przypadają w grudniu, często towarzyszy im śnieg, którego biel i iskrzący odblask, dodają niewątpliwie uroku świątecznym tradycjom.

Wieczerza wigilijna w Polsce
Wszyscy znamy tradycję wieczerzy wigilijnej i szczególny nastrój towarzyszący oczekiwaniu na moment, kiedy wraz z całą rodziną, w uroczystym nastroju, usiądziemy za stołem, by podzielić się opłatkiem i skosztować wyjątkowych potraw, z których część jest przyrządzana wyłącznie na tą okazję. Dzieci czekają na symboliczną „pierwszą gwiazdkę”, która jest umownym znakiem do rozpoczęcia posiłku przy stole nakrytym białym obrusem, pod który wkłada się tradycyjnie trochę siana, na znak narodzin Jezusa Chrystusa w Betlejemskiej stajence. Gwiazda ta dodatkowo miała wskazywać trzem mędrcom (niektórzy wierzą, że trzem królom) miejsce narodzin syna bożego w Betlejem i wskazywać drogę do niego.

Wieczerza wigilijna powinna składać się tradycyjnie z dwunastu potraw, a liczba ta ma symbolizować dwunastu apostołów, którzy spożywali z Jezusem ostatnią wieczerzę. Co więc powinno zostać podane na stół? Po łamaniu się opłatkiem, na stole powinny zagościć: barszcz z uszkami, pierogi z kapustą i grzybami, kluski z makiem, smażony karp, karp w galarecie, krokiety z kapustą i grzybami, kapusta z grochem, kutia, makowiec, ryba po grecku, paszteciki z kapustą i grzybami oraz gołąbki. Wszystkie te potrawy powinny oczywiście być postne, a więc nie zawierać mięsa i jego przetworów. Na dania mięsne przyjdzie czas w pierwszy i drugi dzień świąt. Po kolacji wigilijnej przyjęte jest śpiewanie kolęd, z których jako pierwszą należy zaśpiewać „Lulajże Jezuniu”.