UK unveils post-Brexit EU citizen settlement scheme

Brytyjskie Ministerstwo Spraw Wewnętrznych zapowiada, że rejestracja będzie tak prosta jak to tylko możliwe. Procedura będzie dostępna online - będzie można korzystać z komputera, tableta albo smartfona. W wyjątkowych sytuacjach - co jest jednak odradzane - będzie możliwość wypełnienia wniosku także w wersji papierowej. Jak poinformowano, cała procedura będzie dostępna w 23 językach, w tym w języku polskim.

Na podstawie przekazanych informacji system online w czasie rzeczywistym przeprowadzi wstępną ocenę aplikacji.

Home Office obiecał, że osoby, które mają problem z dostępem do sieci albo nie potrafią obsługiwać komputera, otrzymają pomoc od urzędników. Spotkania organizowane będą w dzielnicowych bibliotekach, a w niektórych przypadkach pracownicy Home Office mogą nawet odwiedzić petentów w ich domach.

Za rejestrację "settled status” osoby dorosłej trzeba będzie zapłacić 65 funtów, a dla osoby poniżej 16. roku życia – 32,50 funtów. Osoby, które wcześniej uzyskały już kartę stałego rezydenta (ang. permanent residence card), będą zwolnione z opłaty, ale również będą musiały wypełnić cały formularz.

Proces rejestracji rozpocznie się jesienią tego roku. Wcześniej rejestracja będzie otwarta dla wybranych grup w celu przetestowania jego funkcjonowania - a wszyscy imigranci będą mieli obowiązek zarejestrowania się najpóźniej do końca czerwca 2021 roku. Brak rejestracji w terminie może skutkować uznaniem pobytu danej osoby w Wielkiej Brytanii za niezgodny z prawem.

W związku z pierwszym kryterium, czyli udowodnieniem swojej tożsamości, imigranci będą musieli wysłać do Home Office dokument tożsamości, który po sprawdzeniu przez urzędników będzie odesłany właścicielowi.

Resort podał, że będzie w stanie przyjąć 4 500 wniosków dziennie. Rejestracji dokonać będzie musiało od 3,2 do 3,8 mln Europejczyków mieszkających w UK.

Obywatele UE, którzy nie będą chcieli ubiegać się o "settled status” z wykorzystaniem numeru NIN i dokumentacji podatkowej, Home Office poprosi o inne dokumenty, a mianowicie: potwierdzenie adresu, rachunek za podatek council tax, potwierdzenie opłat za wynajem nieruchomości albo kredytu mieszkaniowego czy rachunki za media. Do wniosku trzeba będzie dołączyć także zdjęcie.

O status "osoby osiedlonej" będą mogli się ubiegać ci obywatele UE, którzy do momentu daty granicznej - najprawdopodobniej 29 marca 2019 roku - pracowali, prowadzili działalność gospodarczą, studiowali lub rezydowali dysponując środkami niezbędnymi do życia na terenie Wielkiej Brytanii przez co najmniej pięć lat.

Z kolei osoby, których pobyt będzie krótszy niż pięć lat, otrzymają status tymczasowy, gwarantujący ich prawa do czasu uzyskania statusu "osoby osiedlonej".

Pozyskanie statusu osoby osiedlonej będzie także wymaganym krokiem do uzyskania brytyjskiego obywatelstwa, do którego konieczny będzie dodatkowy, szósty rok stałego pobytu w Wielkiej Brytanii. Ta procedura nie zostaje zmieniona; koszt złożenia wniosku o naturalizację wynosi 1 330 funtów.

Szefowa polskiej organizacji pomocowej East European Resource Centre (EERC) Barbara Drozdowicz oceniła, że nowy system jest korzystny i "ułatwia rejestrację obywateli Unii Europejskiej". Ostrzegła jednak, że Polacy powinni się wystrzegać firm-krzaków świadczących usługę doradztwa imigracyjnego, które jest ściśle regulowane przez brytyjskie prawo, i pobierających wygórowane opłaty za pomoc w wypełnieniu podstawowych wniosków.

Wielka Brytania rozpoczęła proces wyjścia z Unii i powinna opuścić Wspólnotę w nocy z 29 na 30 marca 2019 roku.

Szczegóły procesu rejestracji imigrantów z krajów Unii Europejskiej opublikujemy wkrótce w specjalnym artykule w naszym dziale Poradnik Polaka w UK.