Dzisiaj 72. rocznica wybuchu powstania w getcie warszawskim

W uroczystości wziął udział m.in. pełnomocnik premiera ds. dialogu międzynarodowego, podczas wojny członek Rady Pomocy Żydom "Żegota" Władysław Bartoszewski, reprezentująca prezydium Sejmu wicemarszałek izby niższej parlamentu Wanda Nowicka oraz delegacje instytucji i organizacji żydowskich.

"Jak co roku podczas tej symbolicznej uroczystości, która odbyła się w południe przed Pomnikiem Bohaterów Getta, zostały złożone wieńce, a później naczelny rabin Polski Michael Schudrich odmówił modlitwę kadisz" - poinformował Grzegorz Tomczewski z Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN, którego przedstawiciele także wezmą udział w uroczystości.

Później wieńce zostały również złożone w pozostałych miejscach pamięci związanych ze zrywem w getcie, czyli przed pomnikami - Żegoty i Szmula Zygielbojma, przy Bunkrze Anielewicza, na Umschlagplatz, przy tablicy Pawła Frenkla, a także w tzw. enklawie getta przy ul. Siennej.

W związku z tym wydarzeniem, 850 wolontariuszy wzięło udział w trzeciej edycji akcji "Żonkile". Przypinki w kształcie żonkili i ulotki informacyjne były rozdawane w różnych punktach stolicy.

Akcja ta jest organizowana przez Muzeum Historii Żydów Polskim POLIN i ma na celu propagowanie wiedzy na temat powstania w getcie warszawskim. Żonkil stał się symbolem pamięci wydarzeń z wiosny 1943 roku dzięki ostatniemu przywódcy zrywu Markowi Edelmanowi, który co roku składał bukiet żółtych kwiatów pod Pomnikiem Bohaterów Getta w rocznicę wybuchu powstania.

Obchodom towarzyszyła prezentowana w Muzeum wystawa "Moi żydowscy rodzice, moi polscy rodzice" opowiadająca o losach dzieci żydowskich ocalałych z Zagłady, którymi zaopiekowały się polskie rodziny. 21 kwietnia w POLIN będzie również można obejrzeć premierowy pokaz filmu Agnieszki Arnold "Moje obrazy są trochę szare" poświęconego Ginie Rotem Olmer, żonie uczestnika powstania w getcie warszawskim i powstania warszawskiego Simchy Rotema-Ratajzera ps. "Kazik". W dniach 25-26 kwietnia zaplanowano także spacery tematyczne śladami żydowskich powstańców po wystawie stałej Muzeum.

"Powstanie w getcie warszawskim jest częścią historii Warszawy i częścią historii naszego kraju. Ważne by pamiętać, że było ono przede wszystkim heroiczną walką Żydów o przeżycie. Oni walczyli w obronie getta, w obronie własnego życia, to była walka o przetrwanie" - podkreślił Tomczewski.

Powstanie w getcie warszawskim rozpoczęło się 19 kwietnia 1943 roku. Było pierwszym miejskim powstaniem w okupowanej Europie, aktem o charakterze symbolicznym, zważywszy na nikłe szanse powodzenia. W nierównej, trwającej prawie miesiąc, walce słabo uzbrojeni bojownicy Żydowskiej Organizacji Bojowej (ŻOB) i Żydowskiego Związku Wojskowego (ŻZW) stawili opór żołnierzom z oddziałów SS, Wehrmachtu, Policji Bezpieczeństwa oraz formacji pomocniczych. W tym czasie Niemcy zrównali getto z ziemią, metodycznie paląc dom po domu.

8 maja w schronie przy ul. Miłej 18 samobójstwo popełnił przywódca powstania Mordechaj Anielewicz wraz z grupą kilkudziesięciu żołnierzy ŻOB. Nielicznym bojowcom udało się kanałami wydostać z płonącego getta. Jednym z nich był ostatni dowódca ŻOB, Marek Edelman, zmarły w 2009 roku.