Poles waste 5 million tons of food annually

Badania wskazują jednoznacznie, że największy udział w marnowaniu jedzenia mają konsumenci - aż 60 proc. wyrzucanej żywności pochodzi z gospodarstw domowych. Produkcja i przetwórstwo żywności odpowiada za 30 proc. wyrzucanego jedzenia, a podczas transportu i magazynowania marnuje się mniej niż 1 proc. Handel odpowiada za straty na poziomie ok. 7 proc. a gastronomia niewiele powyżej 1 proc. 

Co zatem można zrobić, aby nie marnować aż takich ilości żywności? Według autorów badania, zmniejszaniu skali marnotrawstwa sprzyja edukacja, rozwiązania systemowe i kampanie społeczne.

Współautorka badania, prof. dr hab. Danuta Kołożyn-Krajewska, jako przykład skutecznych działań podała rozwiązania przyjęte we Francji, która jest światowym liderem w walce z marnotrawstwem jedzenia. Wprowadzono tam szereg rozwiązań prawnych i rygorystyczne przepisy, które mają ograniczyć ten problem o połowę do roku 2025.

"Francuski model walki z marnotrawstwem jest systemem nakazowym, wprowadzającym kary i mandaty w odniesieniu do kanału dystrybucji. Francuskie supermarkety o powierzchni powyżej 400 metrów kwadratowych są zobowiązane przekazywać w darze żywność dobrej jakości, której termin ważności zbliża się ku końcowi, instytucjom charytatywnym oraz bankom żywności. Te z kolei muszą zawierać umowy o współpracy z organizacjami humanitarnymi w celu przekazywania darów żywnościowych"  - wyjaśnia badaczka.

Jak podkreśla, istotne w ograniczeniu skali marnotrawienia żywności jest przekazywanie żywności bezpiecznej do spożycia dla osób potrzebujących, np. poprzez Banki Żywności. Np. Włosi nie stosują kar i przymusów, a wykorzystują w swoim prawie system zachęt do przekazywania żywności na cele charytatywne. 

Najczęściej wskazywanym powodem wyrzucania żywności przez konsumentów, jest jej zepsucie (65,2 proc. wskazań), przeoczenie daty ważności (42 proc. wskazań), przygotowanie zbyt dużej ilości jedzenia (26,5 proc. wskazań) czy zbyt duże zakupy (22,2 proc. wskazań).

To pokazuje, że jednym z kluczowych czynników sprzyjających marnowaniu jedzenia jest nieodpowiednie przygotowanie się do zakupów oraz same zakupy. Potwierdzają to badania, z których wynika, że tylko czterech na dziesięciu dorosłych Polaków sprawdza zawartość lodówki przed zakupami (41,9 proc.). Jeszcze mniej osób (39 proc.) przygotowuje sobie listę niezbędnych produktów.

Marnowanie żywności to jedno z najbardziej wstydliwych zjawisk współczesnego świata. Organizacja Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (Food and Agriculture Organization of the United Nations, FAO) podaje, że na świecie co roku marnuje się 1,3 mld ton żywności nadającej się do spożycia. Jest to aż 1/3 całej produkowanej żywności.