Nowy lek szansą dla kobiet chorych na raka piersi

Lekarze zaznaczyli zarazem, że polskie pacjentki wciąż nie mogą doczekać się refundacji nowego leku - pertuzumabu. Co więcej, nie otrzymują również terapii, do której jest on dodawany i która od 2001 r. jest na świecie uznawana za optymalną.

Wyniki badania "Cleopatra", które omawiano na wczorajszym spotkaniu, zostały zaprezentowane na kongresie Europejskiego Towarzystwa Onkologii Klinicznej (ESMO), zakończonym w tym tygodniu w Madrycie. W badaniu udział wzięło ok. 800 kobiet z zaawansowanym rakiem piersi tzw. HER2-dodatnim, który dał przerzuty odległe do innych narządów.

O HER2-dodatnim raku piersi mówimy, gdy na komórkach nowotworu występuje nieprawidłowo duża liczba receptorów HER2. "Jest to zły czynnik prognostyczny. Wiąże się z bardzo dużą agresywnością choroby i krótszym całkowitym przeżyciem" - podkreślił prof. Marek Wojtukiewicz, ordynator oddziału onkologii klinicznej w Białostockim Centrum Onkologii. Zaznaczył, że ok. 20-25 proc. kobiet z nowotworem złośliwym piersi ma raka HER2-dodatniego.

Prof. Tadeusz Pieńkowski, kierownik Kliniki Onkologii i Chirurgii w Europejskim Centrum Zdrowia w Otwocku przypomniał, że zanim kilkanaście lat temu pojawił się lek o nazwie trastuzumab, pacjentki z zaawansowanym HER2-dodatnim rakiem piersi przeżywały ok. 20 miesięcy. Trastuzumab jest przeciwciałem monoklonalnym, które blokuje receptor HER2. Badanie opublikowane w 2001 r. wykazało, że skojarzenie tego leku z chemioterapią wydłuża całkowite przeżycie chorych średnio o 9 miesięcy. Od tamtej pory taki schemat leczenia był uważany za standard w USA i krajach Unii Europejskiej.

W badaniu "Cleopatra" do tej optymalnej terapii dodano nowy lek - przeciwciało pertuzumab, które blokuje receptor HER2 na innych zasadach. Dzięki temu całkowite przeżycie pacjentek wydłużyło się do średnio 56 miesięcy - podkreślił prof. Pieńkowski. "To jest wynik, którego się nie spotyka u pacjentów z zaawansowanym, uogólnionym (tj. z przerzutami - przyp. red.) nowotworem" - wyjaśnił onkolog.

Dodał, że w stosunku do grupy kontrolnej, otrzymującej optymalne leczenie, pertuzumab wydłużył całkowite przeżycie blisko o 16 miesięcy. "To niesamowite. My jesteśmy zadowoleni, gdy lek wydłuża przeżycie o pół roku, a nawet o cztery miesiące" - zaznaczył prof. Pieńkowski. Zwrócił uwagę, że uzyskano to bez zwiększenia toksyczności terapii.

Onkolodzy ocenili, że na podstawie tych rezultatów skojarzenie pertuzumabu z trastuzumabem i chemioterapią należy obecnie uznać za leczenie pierwszego rzutu u chorych z zaawansowanym HER2-dodatnim rakiem piersi z przerzutami. "Niestety, choć jest to szczególnie źle rokująca grupa pacjentek, leczenie pertuzumabem nie jest obecnie w Polsce refundowane" - podkreślił prof. Wojtukiewicz.

Lek został zarejestrowany w UE w marcu 2013 r. na podstawie wcześniejszych bardzo obiecujących wyników. Jednak w czerwcu 2014 r. minister zdrowia odmówił finansowania go ze środków publicznych. Dr Bogumiła Czartoryska-Arłukowicz z Białostockiego Centrum Onkologii zwróciła uwagę, że w naszym kraju chorym na zaawansowanego raka HER2-dodatniego nie refunduje się nawet trastuzumabu. Pacjentki wciąż otrzymują najpierw chemioterapię, a trastuzumab dopiero w drugiej linii leczenia.

Onkolog wyraziła nadzieję, że dzięki wynikom badania "Cleopatra" polskie chore będą wkrótce mogły być leczone przy pomocy terapii z pertuzumabem. "Te badania przekładają się na życie konkretnych ludzi" - zaznaczyła. Przytoczyła przykład 39-letniej pacjentki, która w kwietniu 2014 r., będąc w 35. tygodniu ciąży, trafiła do Białostockiego Centrum Onkologii z guzem w lewej piersi. Badania wykazały, że ma zaawansowanego raka piersi HER2-dodatniego z przerzutami do wątroby i kości. Gdy urodziła zdrowego chłopca, rozpoczęto u niej leczenie pertuzumabem w ramach badania klinicznego. Ostatnie testy wykonane we wrześniu wykazały remisję przerzutów w wątrobie i stabilizację przerzutów w kościach. "Jestem szczęśliwa, że mogłam takie leczenie jej zaoferować. Mam nadzieję, że będzie żyła ponad pięć lat, co w jej przypadku jest bardzo ważne, bo ma małe dziecko" - stwierdziła dr Czartoryska-Arłukowicz.

Ministerstwo Zdrowia nie poinformowało jeszcze, czy w związku z nowymi wynikami badań planuje przyspieszyć prace nad refundacją terapii z pertuzumabem.