Finlandia i Szwecja planują rozbudować kolej nad Zatoką Botnicką

Pod koniec marca szwedzcy i fińscy urzędnicy rozpoczęli współpracę, której celem jest wciągnięcie regionu nad Zatoką Botnicką do Transeuropejskich Sieci Transportowych (TEN-T) obejmujących europejskie połączenia drogowe, kolejowe, wodne i powietrzne. Obecnie sieć ta liczy dziewięć korytarzy, w tym w północnej części Europy m.in. korytarz: "Morze Północne - Morze Bałtyckie" (od Antwerpii do Helsinek); "Skandynawia - Morze Śródziemne" (od Helsinek i Sztokholmu do Malty).

"Jestem zadowolona, że możemy razem promować projekt, który jest istotny dla najbardziej północnych terenów UE. Korytarz sieci bazowej zagwarantowałby wysokiej jakości połączenia do innych części Europy" - przyznała fińska minister infrastruktury Anne Berner.

Aby uzyskać efektywne połączenie kolejowe między Finlandią a Szwecją, po fińskiej stronie potrzebna jest trakcja elektryczna na odcinku ok. 24 km w regionie przygranicznym z Laurila do Tornio. Jej koszt szacowany jest na ok. 12 mln euro.

Dyskusja o rozwoju trasy do Tornio toczy się od dłuższego czasu, a na przeszkodzie stanęły brakujące fundusze. Teraz fińscy urzędnicy deklarują, że decyzja w tej sprawie i harmonogram prac zostanie przedstawiony za obecnej kadencji rządu, która kończy się na wiosnę 2019 r.

Ponadto, jeśli Komisja Europejska zaakceptowałaby włączenie korytarza botnickiego do sieci TEN-T (decyzja spodziewana jest w maju), to wtedy fiński rząd będzie mógł uzyskać finansowanie z UE na rozwinięcie sieci transportowej w regionie, w tym trasy kolejowej między Helsinkami a Tornio oraz liczącej blisko 1300 km drogi z południa na północ kraju (z Helsinek do Utsjoki przy granicy z Norwegią).

Realizacja projektu korytarza botnickiego połączyłaby Finlandię z zachodnią siecią kolejową wykorzystującą znormalizowany rozstaw torów, a także poprawiłaby podróżowanie wielu pracującym i studiującym. Region nad Zatoką Botnicką między fińskim miastem Oulu a szwedzkim Lulea zamieszkuje kilkaset tysięcy osób.

Między położonymi po dwóch stronach granicznej rzeki miastami, fińskim Tornio a szwedzkim Haparanda, biegnie linia kolejowa, ale bez odpowiedniej infrastruktury nie stanowi ona efektywnego połączenia tak dla przewozów osobowych jak i towarowych.

Kiedy na jesieni zeszłego roku uruchomiono okazjonalnie skład pasażerski promujący połączenie między fińskim Oulu a szwedzkim Lule, w Haparanda ze względu na to, że rozstaw torów w Szwecji (standardowy) jest inny niż w Finlandii (szerszy), pociąg po szwedzkiej stronie musiał zostać zmieniony.

Równolegle do planów rozbudowy trakcji po fińskiej stronie, Szwecja planuje do 2021 r. zainwestować w rozwój kolejowego ruchu pasażerskiego z Lulea do Haparanda. W przyszłości centrum logistyczne między Haparanda-Tornio mogłoby obsługiwać także transport kolejowy z Chin do Europy Północnej. Pierwszy pociąg towarowy z Finlandii (z Kouvoli na południu kraju) do chińskiego Xi'An odbył podróż w listopadzie 2017 r.

W Finlandii jest blisko 6 tys. kilometrów czynnych linii kolejowych, z czego ponad połowa jest zelektryfikowana. Najszybciej mogą poruszać się pociągi z Helsinek w stronę rosyjskiego Petersburga na trasie przez Lahti (ponad 200 km/h). Fińska sieć kolejowa zaczęła być budowana w drugiej połowie XIX w. za czasów Wielkiego Księstwa Finlandii, które było pod zwierzchnictwem Imperium Rosyjskiego do 1917 r.