Britain to reclaim access to EU research programmes

Wielka Brytania twierdzi, że została wykluczona z flagowego funduszu - Horizon Europe, który finansuje badania naukowe, z programu dotyczącego nadzoru jądrowego Euratom oraz grupy monitorującej działalność satelitów Copernicus. Londyn uważa, że narusza to umowę brexitową.

Brytyjski minister ds. europejskich Leo Docherty przekazał europejskim urzędnikom, przemawiając na Parlamentarnym Zgromadzeniu Partnerskim (PPA) - zgromadzeniu pomiędzy przedstawicielami Unii Europejskiej i Wielkiej Brytanii służącym monitorowaniu handlu i współpracy po Brexicie - że podejście UE powoduje "nieakceptowalną niepewność" dla przedsiębiorstw.

W sierpniu Wielka Brytania uruchomiła procedury odwoławcze wobec Unii Europejskiej w związku z wykluczeniem jej ze wspólnych programów badań naukowych, wykorzystując mechanizm określony w umowie po Brexicie. Były to pierwsze tego typu procedury prawne wszczęte przez Wielką Brytanię przeciwko UE od czasu Brexitu.

Zgodnie z warunkami umowy dotyczącej wyjścia z UE, Wielka Brytania może uczestniczyć w funduszu badawczym Horizon Europe oraz programie Copernicus, w zamian za wkład w finansowanie programu.

Jednak mimo że obie strony, a także europejskie środowisko naukowe, uważają, że współpraca byłaby korzystna dla obu stron, Komisja Europejska stwierdziła, że status Wielkiej Brytanii w programach Horizon i Copernicus nie zostanie potwierdzony, dopóki nie zostanie rozwiązany długotrwały impas dotyczący protokołu w sprawie Irlandii Północnej.

Przepisy związane z Brexitem - które praktycznie utrzymują Irlandię Północną w jednolitym rynku i unii celnej Unii Europejskiej - zostały uzgodnione, aby uniknąć przywrócenia twardej granicy lądowej z sąsiednią Republiką Irlandii, członkiem UE.

Konserwatywny rząd brytyjski, który przechodzi zawirowania i miał już trzech premierów w ciągu dwóch miesięcy, wezwał Brukselę do weryfikacji protokołu i wprowadził kontrowersyjne regulacje prawne zmierzające do jego zerwania.

Wielka Brytania już wcześniej groziła jednostronną modyfikacją protokołu. Wywołało to obawy o rozpoczęcie wojny handlowej i pogorszenie stosunków z Europą, w sytuacji, gdy sytuacja gospodarcza jest i tak bardzo niekorzystna.