Anglicy wspominają bohaterskich Polaków. "Usłyszeliśmy dużo ciepłych słów"

"Usłyszeliśmy dużo ciepłych słów" - podkreślił Zarychta, który spotkał się z dziennikarzami na pokładzie transportowo-minowego ORP Gniezno, który przypłynął z Polski i zacumował w Cowes, aby wziąć udział w obchodach 75. rocznicy niemieckich nalotów.

Przez cały dzień polscy marynarze witali na pokładzie turystów, którzy na małych łodziach i motorówkach przybywali, żeby zwiedzić polski okręt.

"To, co jest dla nas istotne, to tradycja, żeby pielęgnować stosunki z Cowes - nie tylko w ramach przyjaźni z NATO, ale z lokalną społecznością, która jest zaangażowana w podtrzymywanie pamięci. To jest ich idea, żebyśmy tu byli" - mówił wiceadmirał Zarychta.

"Ja tutaj jestem pierwszy raz i to, co mnie uderza, to zaangażowanie wszystkich: lokalnej społeczności, polskiej emigracji, (stowarzyszenia) Przyjaciół ORP Błyskawica. Ci ludzie tym żyją" - dodał.

W nocy z 4 na 5 maja 1942 roku załoga Błyskawicy, pod dowództwem komandora Wojciecha Franckiego, odparła atak Luftwaffe na Cowes, a następnie pomogła mieszkańcom miasta w gaszeniu pożarów i akcji ratunkowej. W nalotach zginęło około 70 osób.

Polski okręt przebywał w Cowes w trakcie ataku ze względu na prace remontowe na pokładzie prowadzone w lokalnej stoczni, gdzie zbudowano Błyskawicę w latach 1935-36.

Zgodnie z zasadami Błyskawica musiała się rozbroić na czas remontu, ale komandor Francki zauważył samoloty zwiadowcze niemieckiego lotnictwa i podjął decyzję - niezgodnie z prawem i wbrew procedurom - o ponownym uzbrojeniu okrętu i ogłoszeniu alarmu bojowego, a następnie odpowiedzi na atak wroga.

Pytany o to, jak trudno jest dowódcy podjąć taką decyzję, wiceadmirał Zarychta podkreślił, że "oni zrobili swoje i chronili ludność cywilną, co podejrzewam, że obecnie też spotkałoby się z dużym zrozumieniem".

"My z perspektywy 75 lat możemy podsumować drugą wojnę światową, (działania w) Cowes, zachowania bohaterów i marynarzy, ale w tamtym czasie nie było to takie proste" - powiedział.

Obchody 75. rocznicy potrwają do niedzieli i zostaną zakończone uroczystą paradą z udziałem orkiestry wojskowej w centrum Cowes, które jest udekorowane polskimi flagami.