Autorytaryzm, wojny, zmiany klimatyczne… Nie brakuje ludzi, którzy uważają, że świat powoli zmierza ku katastrofie. Istnieje cały rynek ekspertów, komentatorów, którzy ostrzegają nas przed nadchodzącymi nieszczęściami. Jak dowodzą badania, osoby krytyczne i sceptycznie nastawione do świata postrzeganą są jako bardziej inteligentne od tych wesołych, promieniujących optymizmem.

Tymczasem Steven Pinker, amerykańsko-kanadyjski psycholog pracujący na Uniwersytecie Harvarda wydał książkę „Enlightment now” (Oświecenie teraz), w której twierdzi, że ludzkości nigdy nie wiodło się tak wspaniale.

„Czy jednak jest lepszy moment, żeby przekonać ludzi, że wbrew temu, co sądzą niemal w każdej dziedzinie wszystko idzie ku lepszemu? Opieka zdrowotna, dobrobyt, wykształcenie, średnia długość życia, bezpieczeństwo – od dłuższego czasu wszystko to rozwija się w dobrym kierunku, a nikt o tym nie mówi” – stwierdza Pinker w wywiadzie na łamach magazynu „Forum”.

W książce „Enlightment now” zebrał dane, które potwierdzają jego tezę. Na przykład świat jest obecnie sto razy bogatszy niż 200 lat temu, co więcej dobrobyt jest sprawiedliwiej rozdzielany. Odsetek ludzi, którzy giną w wojnach, stanowi jedną czwartą tego, co w latach 80. i jedną szóstą tego, co w latach 70. Albo: na początku lat 90. istniały tylko 52 demokracje, obecnie jest ich 103.

Pinker ogromną wagę przykłada do oświecenia. Uważa on, że cały postęp ostatnich 200 lat zawdzięczamy tej filozofii. „Nasi przodkowie zamienili wiarę w dogmaty i autorytety na rozum i poszukiwanie prawdy. System wartości, który uzależniał wszystko od rasy, klasy społecznej, narodu czy religii, został zastąpiony przez humanizm, który dąży do postawienia w centrum dobra każdej jednostki” – tłumaczy badacz. Pinker podkreśla, że humanizm w połączeniu z nauką i myśleniem bazującym na dowodach i liczbach daje szansę na postęp.